De Muysc cubun - Lengua Muisca

m (Morfo)
m
(No se muestran 7 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 4: Línea 4:
 
|siguiente = fol 15r
 
|siguiente = fol 15r
 
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_14v.jpg
 
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_14v.jpg
|morfo =
+
|morfo_d =
 +
<br>
 +
# '''agyn agyn bquysqua''', {{lat|L,}} '''bchunos bquysqua''', {{lat|L,}} <br> '''bchunoasuca''' &#61; <br>
 +
# Amontonarʃe &#61;  '''achunans aquynsuca''' &#61; <br>
 +
# Amontonado eſta &#61;  '''iachunone''' &#61; <br>
 +
# Amontonada coʃa &#61;  '''achunoca'''  <br>
 +
# Amorteçerʃe &#61;  '''ysmuynec chabgasqua''', {{lat|L,}} '''ysmuy''[-]<br>'''nec zegasqua''', {{lat|L,}} '''chahas amuynsuca''', {{lat|L,}} '''isan'''[-] <br> '''amosqua''' &#61; <br>
 +
# Amparar &#61;  '''asan zepquane''', {{lat|L,}} '''zegaca tyi bta'''[-]<br> '''squa''' &#61; <br>
 +
# Ampolla en el agua  no ai &#61;<br>
 +
# Ampolla  uejiga &#61;  '''sie yc agahazua'''&#61;  <br>
 +
# Ampollarʃe o auejigarʃe &#61;  '''siez yc agahazysuca''',  <br>
 +
# Ancaʃ &#61;  '''gepqua''' &#61; '''gepqua canâ''' &#61; <br>
 +
# Ancha coʃa por de fuera Como una tabla: '''[[a-|a]][[fihista]]'''[-] <br> '''[[gue]]''' &#61; <br>
 +
# Ancha cosa por de dentro  Como un apoʃento. '''aty'''[-] <br>'''gue'''  <br>
 +
# Andar &#61;  '''inynsuca''' &#61; <br>
 +
# Andador &#61;  '''anyn mague''',  andador terriblemente  <br> '''anyn zangua''' &#61; <br>
 +
# Andar, Como quando deçimos, anda por la <br> Ciudad, anda bueno  &.<sup>a</sup> &#61;  '''isyne''' &#61; <br>
 +
# Andar alrrededor eſtando en un mismo lugar <br> '''Zefana gosqua'''. ẏmperatiuo,  '''afanago'''  <br>
 +
# Andar alrrededor de otra coʃa &#61;  '''abos zfan'''[-]<br> '''ynsuca''' &#61; <br>
 +
# Andar ʃobre un píe &#61;  '''Zcoquyngosqua''' &#61; <br>
 +
{{der|Andar}}
 +
 
 +
 
 +
|morfo_r =
  
 
# [[a-|a]][[gy]]n [[a-|a]][[gy]]n [[-b|b]][[quysqua]] - [[-b|b]][[chuno|chuno]][[-s|s]] [[-b|b]][[quysqua]] - [[-b|b]][[chunoasuca]]
 
# [[a-|a]][[gy]]n [[a-|a]][[gy]]n [[-b|b]][[quysqua]] - [[-b|b]][[chuno|chuno]][[-s|s]] [[-b|b]][[quysqua]] - [[-b|b]][[chunoasuca]]
 
# [[a-|A]][[chunoa|chunan]][[-s|s]] [[a-|a]][[quynsuca]]
 
# [[a-|A]][[chunoa|chunan]][[-s|s]] [[a-|a]][[quynsuca]]
# [[ia|Ia]][[chuno]][[-ne|ne]]
+
# [[ia|Ia]][[chunoasuca|chuno]][[-ne|ne]]
# [[a-|A]][[chuno]][[-ca|ca]]
+
# [[a-|A]][[chunoasuca|chunoca]]
# [[ys|Ys]][[muynsuca|muyne]]c [[cha-|cha]][[-b|b]][[gasqua]] - [[ys]][[muynsuca|muyne]]c [[z-|ze]][[gasqua]] - [[cha-|cha]][[ha]]s [[a-|a]][[muynsuca]] - [[i-|i]][[sa]][[-n|n]] [[a-|a]][[mosqua]]
+
# [[ys|Ys]] [[muynsuca|muyne]]c [[cha-|cha]][[-b|b]][[gasqua]] - [[ys]] [[muynsuca|muyne]]c [[z-|ze]][[gasqua]] - [[cha-|cha]][[ha]]s [[a-|a]][[muynsuca]] - [[i-|i]][[sa]][[-n|n]] [[a-|a]][[-m|m]][[osqua]]
# [[a-|A]][[sa]]n [[z-|ze]][[pquane]] - [[z-|ze]][[gacatyi]] [[-b|b]][[tasqua]]
+
# [[a-|A]][[sa]]n [[z-|ze]][[pquane]] - [[z-|ze]][[gaca]] [[tyi]] [[-b|b]][[tasqua]]
# [[sie|Sie]][[yc]][[a-|a]][[gahazua]]
+
# [[xie(2)|Sie]] [[yc]] [[a-|a]][[gahazysuca|gahazua]]
# [[sie|Sie]][[-z|z]][[yc]][[a-|a]][[gahazysuca]]
+
# [[xie(2)|Sie]][[-z|z]] [[yc]] [[a-|a]][[gahazysuca]]
# [[gepqua|Gepqua]] - [[gepqua|Gepqua]] [[canâ]]
+
# [[gepqua|Gepqua]] - [[gepqua|Gepqua]][[-c|c]] [[a-|a]][[nasqua|nâ]]<ref>La traducción sería: "Ir en ancas".</ref>
 
# [[a-|A]][[fihista]] [[gue]]
 
# [[a-|A]][[fihista]] [[gue]]
 
# [[a-|A]][[tyi|ty]] [[gue]]
 
# [[a-|A]][[tyi|ty]] [[gue]]
 
# [[i-|i]][[nynsuca]]
 
# [[i-|i]][[nynsuca]]
# [[a-|A]][[ny]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]] - [[a-|a]][[ny]][[-n|n]] zangua.
+
# [[a-|A]][[ny]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]] - [[a-|a]][[ny]][[-n|n]][[-z|z]] [[angua]].
 
# [[i-|I]][[syne]]
 
# [[i-|I]][[syne]]
# [[z-|Ze]][[fanagosqua|fana gosqua]] - [[a-|a]][[fanagosqua|fanago]]
+
# [[z-|Ze]][[fanagosqua|fanagosqua]] - [[a-|a]][[fanagosqua|fanago]]
 
# [[a-|A]][[bosa|bos]] [[z-|z]][[fanynsuca]]
 
# [[a-|A]][[bosa|bos]] [[z-|z]][[fanynsuca]]
 
# [[z-|Z]][[coquyngosqua]]
 
# [[z-|Z]][[coquyngosqua]]

Revisión del 19:07 17 dic 2019

Lematización[1]

  1. agyn agyn bquysqua, L, bchunos bquysqua, L,
    bchunoasuca =
  2. Amontonarʃe = achunans aquynsuca =
  3. Amontonado eſta = iachunone =
  4. Amontonada coʃa = achunoca
  5. Amorteçerʃe = ysmuynec chabgasqua', L, ysmuy[-]
    nec zegasqua, L, chahas amuynsuca, L, isan[-]
    amosqua =
  6. Amparar = asan zepquane, L, zegaca tyi bta[-]
    squa =
  7. Ampolla en el agua no ai =
  8. Ampolla uejiga = sie yc agahazua=
  9. Ampollarʃe o auejigarʃe = siez yc agahazysuca,
  10. Ancaʃ = gepqua = gepqua canâ =
  11. Ancha coʃa por de fuera Como una tabla: afihista[-]
    gue =
  12. Ancha cosa por de dentro Como un apoʃento. aty[-]
    gue
  13. Andar = inynsuca =
  14. Andador = anyn mague, andador terriblemente
    anyn zangua =
  15. Andar, Como quando deçimos, anda por la
    Ciudad, anda bueno &.a = isyne =
  16. Andar alrrededor eſtando en un mismo lugar
    Zefana gosqua. ẏmperatiuo, afanago
  17. Andar alrrededor de otra coʃa = abos zfan[-]
    ynsuca =
  18. Andar ʃobre un píe = Zcoquyngosqua =
Andar
Fotografía[2]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 14v.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.