De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
 
(No se muestran 17 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 5: Línea 5:
 
|siguiente = fol 39r
 
|siguiente = fol 39r
 
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_38v.jpg
 
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_38v.jpg
|morfo_r =
+
|morfo_d =  
 +
<br>
 +
# Cabar hondo &#61;  '''{{an|[[a-|a]]}}[[ita|eta]][[-z|z]] [[-b|b]][[quyhyusuca|quyhyu]][[-suca|suca]]''' &#61; <br>
 +
# Cabar al píe del arbol &#61;  '''{{cam1|[[quye|quyc]]|Quye}} [[quihicha]][[-n|n]] [[-b|b]][[quyhyusuca|quyhyu]][[-suca|suca]]'''  <br>
 +
# Clara coʃa &#61;  '''[[muyia]][[-n|n]] [[pquane|pqua]][[-oa(2)|oa]]''' &#61; <br>
 +
# Clara coʃa  rresplandeçiente &#61;  '''[[chinansuca|chinan]][[-uca|uca]]''' &#61; <br>
 +
# Clara de guebo &#61;  '''[[guebi]] [[upqua]] [[siû]]''' &#61; <br>
 +
# Clabar: hincar &#61;  '''[[yc]] [[-b|b]][[gyisuca|gyi]][[-suca|suca]]''' &#61; <br>
 +
# Clabarlo hincarlo en la tabla en la pared  &.<sup>a</sup>  '''[[tabla|ta'''{{an1|-}}<br> '''bla]][[-c|c]] [[-b|b]][[gyisuca|gyi]][[-suca|suca]] [[tapia]][[-c|c]] [[-b|b]][[gyisuca|gyi]][[-suca|suca]]''' &#61; <br>
 +
# Clabaronlo  hincaronlo en la pared &#61;  '''[[tapia]][[-c|c]] [[a-|a]][[-n-|n]][[gyisuca|gyi]]'''  <br>
 +
# Clabaronlo  hincaronlo &#61;  '''[[yc]] [[a-|a]][[-n-|n]][[gyisuca|gyi]]''' &#61; <br>
 +
# Clabado eſtar  hincado eſtar &#61;  '''[[yc]] [[a-|a]][[gyisuca|gyi]][[-ne|ne]]''',  en la ta{{an1|-}}<br> bla &#61; '''[[tabla]][[-c|c]] [[a-|a]][[gyisuca|gyi]][[-ne|ne]]''' &#61; <br>
 +
# Clabada coʃa  hincada cosa &#61;  '''[[yc|yc]] [[a-|a]][[gyisuca|gyi]][[-cua|cua]]''' &#61; <br>
 +
# Clabado hincado en la pared &#61;  '''[[tapia]][[-c|c]] [[a-|a]][[gyisuca|gyi]][[-cua|cua]]'''  <br>
 +
# Clabalo eſto es hincalo &#61;  '''[[yc]] [[gyisuca|gyi]][[-u|u]]''',  asi se a de deçir  <br> y no:  '''[[ys(2)|ys]] [[gyisuca|gyi]][[-u|u]]''', que, quiere deçir  'dale golpeʃ'  La qual <br> palabra diçen para que le de golpes al clauo Con el <br> martillo o piedra para que entre &#61; <br>
 +
# Clabar eſto es enclauar en la pared{{an1|,}} en la tabla  &.<sup>a</sup> '''[[tapia|ta'''{{an1|-}}<br> '''pia]] [[fihista]][[-n(3)|n]] [[yc]] [[-b|b]][[gyisuca|gyi]][[-suca|suca]]''' {{an1|,}} '''[[tabla]] [[fihista]][[-n(3)|n]] [[yc]] [[-b|b]][[gyisuca|gyi]][[-suca|suca]]''',  <br> '''[[cruz]] [[fihista]][[-n(3)|n]] [[yc]] [[-b|b]][[gyisuca|gyi]][[-suca|suca]]''',  Como  enclauome en <br> la pared &#61; '''[[tapia]] [[fihista]][[-n(3)|n]] [[yc]] [[cha(4)|cha]]{{an|[[a-|a]]}}[[-b|b]][[gyisuca|gyi]]''' &#61; <br>
 +
# Clauado{{an1|,}} eſto es{{an1|,}} enclauado eſtar en la tabla &#61;  '''[[tabla]]''' <br> '''[[fihista]][[-n(3)|n]] [[yc]] [[z-|z]][[gyisuca|gyi]][[-ne|ne]]''' &#61; <br>
 +
# Clauaronme{{an1|,}}  eſto es{{an1|,}}  enclauaronme en la Cruz &#61;  '''[[cruz]]''' <br> '''[[fihista]][[-n(3)|n]] [[yc]] {{cam1|[[cha(4)|cha]]{{an|[[a-|a]][[-n-|n]]}}[[gyisuca|gyi]]|changyi}}''' &#61; <br>
 +
# Clauado eſtoi en la Cruz &#61;  '''[[fihista]][[-n(3)|n]] [[yc]] [[z-|z]][[gyisuca|gyi]][[-ne|ne]]'''  <br>
 +
# Clauado{{an1|,}} eʃto es{{an1|,}}  enclauado &#61;  '''[[yc]] [[a-|a]][[gyisuca|gyi]][[-cua|cua]]''' &#61; <br>
 +
{{der|Clavado}}
 +
 
  
# <sup>[[a-|a]]</sup>[[ita|Eta]][[-z|z]] [[b-|b]][[quyhyusuca]]
 
# [[quye|Quye]] [[quihicha]][[-n|n]] [[-b|b]][[quyhyusuca]]
 
# [[muyia|Muyia]]n [[pquane|pquaoa]]
 
# Chinanuca
 
# [[guebi|Guebi]] [[upquasiu|upquasiú]]
 
# [[yc|Yc]] [[-b|b]][[gyisuca]]
 
# [[tabla|Tabla]][[-c|c]] [[-b|b]][[gyisuca]], [[tapia]][[-c|c]] [[-b|b]][[gyisuca]]
 
# [[tapia|Tapia]][[-c|c]] [[a-|a]][[-n(2)|n]][[gyisuca|gyi]]
 
# [[yc|Yc]] [[a-|a]][[gyisuca|gyi]][[-ne|ne]] - [[tabla]][[-c|c]] [[a-|a]][[gyisuca|gyi]][[-ne|ne]]
 
# [[yc|Yc]] [[a-|a]][[gyisuca|gyicua]]
 
# [[tapia|Tapia]][[-c|c]] [[a-|a]][[gyisuca|gyicua]]
 
# [[yc|Yc]] [[gyusuca|gyiu]] - [[ys]] [[gyusuca|gyiu]]
 
# [[Tapia|Tapia]] [[fihista]]n [[yc]] [[-b|b]][[gyisuca]], [[tabla]] [[fihista]]n [[yc]] [[-b|b]][[gyisuca]], [[cruz]] [[fihista]]n [[yc]] [[-b|b]][[gyisuca]] - [[tapia]] [[fihista]]n [[yc]] [[cha-|cha]][[-b|b]][[gyisuca|gyi]]
 
# [[tabla|Tabla]] [[fihista]]n [[yc]] [[z-|z]][[gyisuca|gyine]]
 
# [[cruz|Cruz]] [[fihista]]n [[yc]] [[cha-|cha]][[gyi]]
 
# [[fihista|Fihista]]n [[yc]] [[z-|z]][[gyisuca|gyine]]
 
# [[yc|Yc]] [[a-|a]][[gyisuca|gyicua]]
 
  
 
|texto =
 
|texto =

Revisión actual del 12:59 25 mar 2024

Lematización[1]

  1. Cabar hondo = [a]etaz bquyhyusuca =
  2. Cabar al píe del arbol = quyc[2] quihichan bquyhyusuca
  3. Clara coʃa = muyian pquaoa =
  4. Clara coʃa rresplandeçiente = chinanuca =
  5. Clara de guebo = guebi upqua siû =
  6. Clabar: hincar = yc bgyisuca =
  7. Clabarlo hincarlo en la tabla en la pared &.a ta[-]
    bla
    c bgyisuca tapiac bgyisuca
    =
  8. Clabaronlo hincaronlo en la pared = tapiac angyi
  9. Clabaronlo hincaronlo = yc angyi =
  10. Clabado eſtar hincado eſtar = yc agyine, en la ta[-]
    bla = tablac agyine =
  11. Clabada coʃa hincada cosa = yc agyicua =
  12. Clabado hincado en la pared = tapiac agyicua
  13. Clabalo eſto es hincalo = yc gyiu, asi se a de deçir
    y no: ys gyiu, que, quiere deçir 'dale golpeʃ' La qual
    palabra diçen para que le de golpes al clauo Con el
    martillo o piedra para que entre =
  14. Clabar eſto es enclauar en la pared[,] en la tabla &.a ta[-]
    pia
    fihistan yc bgyisuca
    [,] tabla fihistan yc bgyisuca,
    cruz fihistan yc bgyisuca, Como enclauome en
    la pared = tapia fihistan yc cha[a]bgyi =
  15. Clauado[,] eſto es[,] enclauado eſtar en la tabla = tabla
    fihistan yc zgyine =
  16. Clauaronme[,] eſto es[,] enclauaronme en la Cruz = cruz
    fihistan yc cha[an]gyi[3] =
  17. Clauado eſtoi en la Cruz = fihistan yc zgyine
  18. Clauado[,] eʃto es[,] enclauado = yc agyicua =
Clavado
Fotografía[4]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 38v.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido Quye.
  3. Creemos que lo correcto debió haber sido changyi.
  4. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.