De Muysc cubun - Lengua Muisca

Línea 10: Línea 10:
 
|style="background-color:#c0cfe4" align="center" | ''Raíz''
 
|style="background-color:#c0cfe4" align="center" | ''Raíz''
 
|align="center"| {{{1}}}
 
|align="center"| {{{1}}}
|style="background-color:#c0cfe4" align="center" | ''"Verbo en infinitivo"''
+
|style="background-color:#c0cfe4" align="center" | ''"Verbo intransitivo"''
|align="center"| {{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}suka
+
|align="center"| [[b-|b]]{{{1}}}suka
 
|style="background-color:#c0cfe4" align="center" | ''Cambio de estado''
 
|style="background-color:#c0cfe4" align="center" | ''Cambio de estado''
|align="center"| [[a{{{1}}}nsuka|A{{{1}}}nsuka]]
+
|align="center"| [[a-|A]]{{{1}}}[[-nsuka|nsuka]]
 
|}
 
|}
  
Línea 28: Línea 28:
 
|style="background-color:#c0cfe4"  rowspan="3" align="center"| '''Tiempos'''
 
|style="background-color:#c0cfe4"  rowspan="3" align="center"| '''Tiempos'''
 
|style="background-color:#c0cfe4"| '''Pretérito perfecto y pluscuamperfecto'''
 
|style="background-color:#c0cfe4"| '''Pretérito perfecto y pluscuamperfecto'''
| '''ze{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}'''<br>        (''[[z-|ze-]] {{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}'')
+
| '''z{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}'''<br>        (''[[z-]] {{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}'')
 
| '''um{{{1}}}'''<br>                                    (''[[um-]] {{#if: {{{2|}}}| '''{{{2}}}-'''<ref name="b">Esta "b" se suprime cuando es  antecedida por otra consonante bilabial como "m"''.</ref> }}{{{1}}}'')  
 
| '''um{{{1}}}'''<br>                                    (''[[um-]] {{#if: {{{2|}}}| '''{{{2}}}-'''<ref name="b">Esta "b" se suprime cuando es  antecedida por otra consonante bilabial como "m"''.</ref> }}{{{1}}}'')  
 
| '''a{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}'''<br>          (''[[a-]] {{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}'')  
 
| '''a{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}'''<br>          (''[[a-]] {{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}'')  
Línea 37: Línea 37:
 
|-  
 
|-  
 
|style="background-color:#c0cfe4"| '''Presente y pretérito imperfecto'''
 
|style="background-color:#c0cfe4"| '''Presente y pretérito imperfecto'''
| '''ze{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}suka'''<br>    (''ze-{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}-suka'')
+
| '''z{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}suka'''<br>    (''[[z-]]{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}-suka'')
 
| '''um{{{1}}}suka'''<br>                                (''um-{{#if: {{{2|}}}| '''{{{2}}}-'''<ref name="b">Ibídem</ref> }}{{{1}}}-suka'')
 
| '''um{{{1}}}suka'''<br>                                (''um-{{#if: {{{2|}}}| '''{{{2}}}-'''<ref name="b">Ibídem</ref> }}{{{1}}}-suka'')
 
| '''a{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}suka'''<br>      (''a-{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}-suka'')
 
| '''a{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}suka'''<br>      (''a-{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}-suka'')
Línea 46: Línea 46:
 
|-  
 
|-  
 
|style="background-color:#c0cfe4"| '''Futuro'''
 
|style="background-color:#c0cfe4"| '''Futuro'''
| '''ze{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}nynga'''<br>      (''ze-{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}-nynga'')
+
| '''z{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}nynga'''<br>      (''[[z-]]{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}-nynga'')
 
| '''um{{{1}}}nynga'''<br>                                (''um-{{#if: {{{2|}}}| '''{{{2}}}-'''<ref name="b">Ibídem</ref> }}{{{1}}}-nynga'')
 
| '''um{{{1}}}nynga'''<br>                                (''um-{{#if: {{{2|}}}| '''{{{2}}}-'''<ref name="b">Ibídem</ref> }}{{{1}}}-nynga'')
 
| '''a{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}nynga'''<br>      (''a-{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}-nynga'')
 
| '''a{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}nynga'''<br>      (''a-{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}-nynga'')
Línea 54: Línea 54:
 
|-
 
|-
 
|style="background-color:#c0cfe4" align="center" colspan="2"| '''Supino 1°'''
 
|style="background-color:#c0cfe4" align="center" colspan="2"| '''Supino 1°'''
| '''ze{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}ioa'''<br>      (''ze-{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}-ioa'')
+
| '''z{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}ioa'''<br>      (''[[z-]]{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}-ioa'')
 
| '''um{{{1}}}ioa'''<br>                                (''um-{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}-<ref name="b">Ibídem</ref> }}{{{1}}}-ioa'')
 
| '''um{{{1}}}ioa'''<br>                                (''um-{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}-<ref name="b">Ibídem</ref> }}{{{1}}}-ioa'')
 
| '''a{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}ioa'''<br>      (''a-{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}-ioa'')
 
| '''a{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}} }}{{{1}}}ioa'''<br>      (''a-{{#if: {{{2|}}}| {{{2}}}- }}{{{1}}}-ioa'')

Revisión del 15:01 5 nov 2008

Ésta plantilla se utiliza para verbos terminados en "-suka".

  • La primera variable es la raiz del verbo. ejemplo "guity".



Raíz {{{1}}} "Verbo intransitivo" b{{{1}}}suka Cambio de estado A{{{1}}}nsuka


Modo indicativo / Persona hycha
1p. Sing.
mue
2p. Sing.
asy
3p. Sing.
chie
1p. Plu.
mie
2p. Plu.
asy
3p. Plu.
Tiempos Pretérito perfecto y pluscuamperfecto z{{{1}}}
(z- {{{1}}})
um{{{1}}}
(um- {{{1}}})
a{{{1}}}
(a- {{{1}}})
chi{{{1}}}
(chi- {{{1}}})
mi{{{1}}}
(mi- {{{1}}})
a{{{1}}}
(a- {{{1}}})
Presente y pretérito imperfecto z{{{1}}}suka
(z-{{{1}}}-suka)
um{{{1}}}suka
(um-{{{1}}}-suka)
a{{{1}}}suka
(a-{{{1}}}-suka)
chi{{{1}}}suka
(chi-{{{1}}}-suka)
mi{{{1}}}suka
(mi-{{{1}}}-suka)
'a{{{1}}}suka
(a-{{{1}}}-suka)
Futuro z{{{1}}}nynga
(z-{{{1}}}-nynga)
um{{{1}}}nynga
(um-{{{1}}}-nynga)
a{{{1}}}nynga
(a-{{{1}}}-nynga)
chi{{{1}}}nynga
(chi-{{{1}}}-nynga)
mi{{{1}}}nynga
(mi-{{{1}}}-nynga)
a{{{1}}}nynga
(a-{{{1}}}-nynga)
Supino 1° z{{{1}}}ioa
(z-{{{1}}}-ioa)
um{{{1}}}ioa
(um-{{{1}}}-ioa)
a{{{1}}}ioa
(a-{{{1}}}-ioa)
chi{{{1}}}ioa
(chi-{{{1}}}-ioa)
mi{{{1}}}ioa
(mi-{{{1}}}-ioa)
a{{{1}}}ioa
(a-{{{1}}}-ioa)
Supino 2° {{{1}}}ka
({{{1}}}-ka)
Participios Pretérito perfecto y pluscuamperfecto cha{{{1}}}
(cha-{{{1}}})
ma{{{1}}}
(ma-{{{1}}})
{{{1}}}
({{{1}}})
chi{{{1}}}
(chi-{{{1}}})
mi{{{1}}}
(mi-{{{1}}})
{{{1}}}
({{{1}}})
Presente y pretérito ymperfecto cha{{{1}}}suka
(cha-{{{1}}}-suka)
ma{{{1}}}suka
(ma-{{{1}}}-suka)
{{{1}}}suka
({{{1}}}-suka)
chi{{{1}}}suka
(chi-{{{1}}}-suka)
mi{{{1}}}suka
(mi-{{{1}}}-suka)
{{{1}}}suka
({{{1}}}-suka)
Futuro cha{{{1}}}ninga
(cha-{{{1}}}-ninga)
ma{{{1}}}ninga
(ma-{{{1}}}-ninga)
{{{1}}}ninga
({{{1}}}-ninga)
chi{{{1}}}ninga
(chi-{{{1}}}-ninga)
mi{{{1}}}ninga
(mi-{{{1}}}-ninga)
{{{1}}}ninga
({{{1}}}-ninga)
Futuro 2° cha{{{1}}}nyngepqua
(cha-{{{1}}}-nyngepqua)
ma{{{1}}}nyngepkua
(ma-{{{1}}}-nyngepkua)
{{{1}}}nyngepkua
({{{1}}}-nyngepkua)
chi{{{1}}}nyngepkua
(chi-{{{1}}}-nyngepkua)
mi{{{1}}}nyngepkua
(mi-{{{1}}}-nyngepkua)
{{{1}}}nyngepkua
({{{1}}}-nyngepkua)
Imperativos Imperativo 1° {{{1}}}û
({{{1}}}-û)
{{{1}}}uua
({{{1}}}-uua)
Imperativo 2° cha{{{1}}}suka
(cha-{{{1}}}-suka)
ma{{{1}}}suka
(ma-{{{1}}}-suka)
{{{1}}}suka
({{{1}}}-suka)
chi{{{1}}}suka
(chi-{{{1}}}-suka)
mi{{{1}}}suka
(mi-{{{1}}}-suka)
{{{1}}}suka
({{{1}}}-suka)
Imperativo 2°A cha{{{1}}}ua
(cha-{{{1}}}-ua)
ma{{{1}}}ua
(ma-{{{1}}}-ua)
{{{1}}}ua
({{{1}}}-ua)
chi{{{1}}}ua
(chi-{{{1}}}-ua)
mi{{{1}}}ua
(mi-{{{1}}}-ua)
{{{1}}}ua
({{{1}}}-ua)