De Muysc cubun - Lengua Muisca

(Diferencia entre las páginas)

m (Variable proto)
 
(Página creada con «<noinclude> '''Muisca -> Español''' * IPA_GONZALEZ = Fonología según María Stella González de Pérez, 2006 * IPA_CONSTENLA = Fonología según Adolfo Constenla, 198…»)
 
Línea 1: Línea 1:
{{MUI-ESP
+
<noinclude>
|IPA_GONZALEZ = ʂie
+
'''Muisca -> Español'''
|IPA_CONSTENLA =
+
* IPA_GONZALEZ  = Fonología según María Stella González de Pérez, 2006
|PROTO2        = 'tsiɡa
+
* IPA_CONSTENLA  = Fonología según Adolfo Constenla, 1984
|PROTO1        = 'tsiɡa
+
* IPA_GOMEZ      = Reconstrucción de la fonología basada en la comparación con otras lenguas chibhas
|PROTO        = 'tsiɡa 'tsʲiɡʲa → 'tʃiʒa
+
* GRUPO          = Grupo de equivalencias entre muysca y uwa
|FON          = 'tʃija
+
* COM            = Comentarios a la reconstrucción de las palabras
|FONE          = 'tʃie
+
* MORFOLOGIA    = Morfología de palabras compuestas
|GRUPO        =  
+
* ORDEN          = Orden en la categoría diccionario
 
+
* SWADESH        = Número de la lista de Swadesh
[[c1::tʃ:s]]
+
* ETIMOLOGIA    = Origen español de la palabra
[[c1::i:i]]
+
* ONOMASTICA    = Origen muysca de la palabra ¿Se deberían fundir estas variables?
[[c1::0:ʔ]]
+
* HOMO          = Metalexema de palabras homógrafas
[[c1::e:ja]] [[c1::e:jo]]
+
* FON            = Fonología reconstruida
 
+
* FONE          = Fonética reconstruida
 
+
* SONIDO        = Sonido hipotètico del lexema en formato ogg
|COM          =  
+
* VER_DES        = Usada para mostrar un comentario a la remisión. Generalmente para mostrar aféresis o apócopes.
 
+
* VER            = Remisión
1. La sílaba 'ba' del barí 'tʃibajɾə' (luna) y su versión nasalizada, presente en el ika 'tíma' (luna), devino en 'h' o 'ʔ' en el proto cundicocúyico. RTA: NO.
+
</noinclude>{{resumen|
2. Principio de proximidad: uwa: #s, damana: #s, pero duit es #t
+
{{#if: {{{VER|}}}|
 
+
{{#show: {{{VER}}} #I
|MORFOLOGIA    =
+
  |? = {{{VER}}} →  {{PAGENAME}}
|HOMO          = chie
+
|?cat
|SWADESH      = 46
+
|?equivalencias
 +
|?definicion
 +
|format=template
 +
|template=diccionario_tradicional1
 +
}}{{#show: {{{VER}}} #II
 +
|? = {{{VER}}} {{PAGENAME}}
 +
|?cat
 +
|?equivalencias
 +
|?definicion
 +
|format=template
 +
|template=diccionario_tradicional
 +
}}{{#show: {{{VER}}} #III
 +
|? = {{{VER}}} →  {{PAGENAME}}
 +
|?cat
 +
|?equivalencias
 +
|?definicion
 +
|format=template
 +
|template=diccionario_tradicional
 +
}}{{#show: {{{VER}}} #IV
 +
|? = {{{VER}}} →  {{PAGENAME}}
 +
|?cat
 +
|?equivalencias
 +
|?definicion
 +
|format=template
 +
|template=diccionario_tradicional
 +
}}{{#show: {{{VER}}} #V
 +
|? = {{{VER}}} →  {{PAGENAME}}
 +
|?cat
 +
|?equivalencias
 +
|?definicion
 +
|format=template
 +
|template=diccionario_tradicional
 +
}}{{#show: {{{VER}}} #L_I
 +
|? = {{{VER}}} →  {{PAGENAME}}
 +
|?cat
 +
|?equivalencias
 +
|?definicion
 +
|?loc
 +
|format=template
 +
|template=diccionario_tradicional
 
}}
 
}}
 
+
|
{{I| s. | Luna.}}
+
{{#show: {{PAGENAME}} #I
{{voc_158|Luna. ''Chie''.|84v}}
+
|? = {{PAGENAME}}
 
+
|?cat
{{chbT|chía|luna|Gómez}}
+
|?equivalencias
{{qrx|tia|luna|Gómez}}
+
|?definicion
{{tuf|sigágora|luna|Uricoechea}}
+
|format=template
{{tuf|sihyara|1. luna|Headland}}
+
|template=diccionario_tradicional1
{{tuf|sihyora|1. Luna|Headland}}
+
}}{{#show: {{PAGENAME}} #II
{{tbn|siyacura|luna|Bonilla & Gómez}}
+
|?
{{mot|tibaɨ|luna|Mogollón}} {{mot|tʃibajɾə|luna|Huber & Reed}}
+
|?cat
{{mbp|saga|1. luna|Trillos}}
+
|?equivalencias
{{arh|tima|1. luna|Frank}}
+
|?definicion
{{kog|saca|luna|Ortíz}}
+
|format=template
{{cuk|nii|luna|Orán & Wagua}}
+
|template=diccionario_tradicional
{{qbn|sirila, sirála|luna|Pinart}}
+
}}{{#show: {{PAGENAME}} #III
{{cjp|tulu|luna|Peña}}
+
|?
 
+
|?cat
 
+
|?equivalencias
{{fuentes_historicas}}
+
|?definicion
{{otra_fuente
+
|format=template
|palabra  = chía
+
|template=diccionario_tradicional
|autor    = Piedrahita, Lucas Fernández de
+
}}{{#show: {{PAGENAME}} #IV
|fuente    = Historia General de las conquistas del Nuevo Reino de Granada.
+
|?
|pagina    = Pág. 17. Libro I, capítulo 3
+
|?cat
|editorial = Iuan Baptista Verdussen
+
|?equivalencias
|ano      = 1688
+
|?definicion
|lugar    = Amberes
+
|format=template
|web      = http://books.google.com.co/books?id=g0_aRutPEw8C
+
|template=diccionario_tradicional
|web_a    = Google ebook
+
}}{{#show: {{PAGENAME}} #V
|cita      =
+
|?
 
+
|?cat
CReían todos los Indios, que avia vn Autor de la naturaleza, que hizo el Cielo y la tierra; mas no por eſſo dexaban de adorar por Dios al sol por ſu hermoſura, y a la Luna, porque la tenian por ſu muger; a eſta llamaban ''<u>Chía</u>'' y al Sol ''Zuhé'', y aſſi para dar a los Eſpañoles un epiteto de ſumma grandeza los llamaron ''Zuhá'', y conſervan eſta locucion haſta oy en ſu idioma.
+
|?equivalencias
 +
|?definicion
 +
|format=template
 +
|template=diccionario_tradicional
 +
}}{{#show: {{PAGENAME}} #L_I
 +
|?
 +
|?cat
 +
|?equivalencias
 +
|?definicion
 +
|?loc
 +
|format=template
 +
|template=diccionario_tradicional
 +
}}
 
}}
 
}}
 
+
}}
{{II| s. | Mes. }}
+
<includeonly>[[Category:Diccionario]]<div style="text-align:right">Diccionario muysca - español. © [[Usuario:Diegomez|Diego F. Gómez]]
{{voc_158|Mes. ''Chie''.|87r}}
+
(2008 - {{CURRENTYEAR}}).</div>
{{sema|Tiempo}}
+
<div id="lexema">
 
+
<h1 title="Significado de {{PAGENAME}}" id="titulo">'''{{PAGENAME}}'''{{#if: {{#ask: [[variantes::{{PAGENAME}}]] }} |<span style="font-size:16px" title="Variantes ortográficas">, {{#ask: [[variantes::{{PAGENAME}}]] | format=list}}</span> [[Category:Lema con variantes]] }}</h1> <div style="
{{tuf|sihyara|2. mes|Headland}}
+
  font-size:14px;
{{arh|tima|2. mes|Frank}}
+
  border: 1px solid #000;
 
+
  border-right: 0;
{{III| s. | Ortiga
+
  border-left: 0;
|def = planta
+
  margin: 5px 0;
}} {{clas|Urtica}} {{clas|Urtica_peruviana}}
+
  padding: 5px 0;"><!-- PCC */{{{IPA_GOMEZ}}}/ → */{{{FON|}}}/ *[{{{FONE|}}}]<br> --> {{#if: {{{SONIDO|}}} | [[Category:Con_sonido]]<span title="Propuesta de Gómez, 2021." style="color:#0080FF"> [[file:{{{SONIDO}}}]]</span><span title="Fonología según Diego F. Gómez" style="
{{voc_158|Hortiga. ''Chie''.|82r}}
+
    color: #27AE60;
 
+
    margin: 8px 0 0 10px;
{{arh|isa'sʉ|ortiga|Frank}}
+
    font-size: 18px;
 +
    font-weight: bold;"> */{{{FON}}}/  {{#if: {{{FONE|}}} | &#42;[{{{FONE}}}] }} </span> &nbsp; &nbsp; &nbsp; Otras}}  <span title="Otras propuestas fonológicas"> Fon. </span><span title="Según González de Pérez, 2006." style="color:#0080FF">Gonz.</span><span id="fon_gon">*/[[fonologia_gonzalez::{{{IPA_GONZALEZ}}}]]/</span> <span title="Según Adolfo Constenla, 1984." style="color:#0080FF">Cons.</span>
 +
<span id="fon_cons">*/{{fon_constenla|{{{PAGENAME}}} }}/</span> {{#if: {{{IPA_GOMEZ|}}}|[[fonologia_gomez::{{{IPA_GOMEZ}}}|]] }}[[comentarios_gomez::{{{COM|}}}|]][[comentarios_gomez1::{{{COME|}}}|]]</div><div style="font-size:16px">{{#if: {{{MORFOLOGIA|}}}| <span title="Morfología">''Morf''.</span> {{{MORFOLOGIA}}} [[Category:Lema compuesto]] }} {{#if: {{{HOMO|}}}|[[homonimia::{{{HOMO|}}}|]] <span style="align:right"> <span title="Homógrafos">''Hom.''</span> {{#ask: [[homonimia::{{{HOMO|}}}]] | format=list}}.</span>
 +
}} {{#if: {{{ONOMASTICA|}}}|
 +
<span title="Onomástica">''Etim''.</span> {{{ONOMASTICA}}}
 +
[[Category:Etimología]]
 +
}} {{#if: {{{SWADESH|}}}| [[swadesh::{{{SWADESH}}}|]] }}
 +
<!--OJO: Fundir ésta variable con la de onomástica. -->{{#if: {{{ETIMOLOGIA|}}}|
 +
<span title="Etimología">''Etim''.</span> [[etimologia::{{{ETIMOLOGIA}}}]][[Category:Etimología]]
 +
}}</div>
 +
{{#if: {{{VER|}}} | <div id="remision">{{#if: {{{VER_DES|}}} | {{{VER_DES}}} | Ver }} [[variantes::{{{VER}}}]].</div>[[Category:Remisión]] }}{{#if: {{{ACEPCIONES|}}} | <ol id="acep_level_1">{{{ACEPCIONES|}}}</ol>| <ol id="acep_level_1">}}
 +
</includeonly><span style="display: none;">{{{GRUPO}}} [[fon::{{{FON}}}|]]</span>

Revisión del 15:24 30 mar 2025

Muisca -> Español

  • IPA_GONZALEZ = Fonología según María Stella González de Pérez, 2006
  • IPA_CONSTENLA = Fonología según Adolfo Constenla, 1984
  • IPA_GOMEZ = Reconstrucción de la fonología basada en la comparación con otras lenguas chibhas
  • GRUPO = Grupo de equivalencias entre muysca y uwa
  • COM = Comentarios a la reconstrucción de las palabras
  • MORFOLOGIA = Morfología de palabras compuestas
  • ORDEN = Orden en la categoría diccionario
  • SWADESH = Número de la lista de Swadesh
  • ETIMOLOGIA = Origen español de la palabra
  • ONOMASTICA = Origen muysca de la palabra ¿Se deberían fundir estas variables?
  • HOMO = Metalexema de palabras homógrafas
  • FON = Fonología reconstruida
  • FONE = Fonética reconstruida
  • SONIDO = Sonido hipotètico del lexema en formato ogg
  • VER_DES = Usada para mostrar un comentario a la remisión. Generalmente para mostrar aféresis o apócopes.
  • VER = Remisión

{{{GRUPO}}}