De Muysc cubun - Lengua Muisca

m (Clasificar |cit: mover {{come}}, {{sema}} y cognados a |come=, |sema*=, |cog=)
 
(No se muestran 56 ediciones intermedias de 3 usuarios)
Línea 1: Línea 1:
{{MUYSKA
+
{{MUI-ESP
 
|IPA_GONZALEZ  = ʂuskua
 
|IPA_GONZALEZ  = ʂuskua
 
|IPA_CONSTENLA =  
 
|IPA_CONSTENLA =  
|IPA_KUBUN    =  
+
|PROTO        = teʔˈwi- → tʲˈwu-
 +
|FON          = tʲuu
 +
|GRUPO        =
 +
 
 +
[[c1::tʲ:t]]
 +
[[c1::0:e]]
 +
[[c1::0:ʔ]]
 +
[[c1::w:w]]
 +
[[c1::u:i]]
 +
 
 
|MORFOLOGIA    =  
 
|MORFOLOGIA    =  
|CATEGORIA_1  = -skua
+
|HOMO          = chusqua
|CATEGORIA_2  = -ky
+
}}
|CATEGORIA_3  =  
+
 
|DEFINICION    =  
+
{{I| sq. tr. | Mascar hayo, mascar coca
 +
|con =  
 +
 
 +
{{verbo
 +
|imp = cħu
 +
}}
 +
 
 +
 
 +
 
 +
|cit=  
 +
 
 +
 
 +
 
 +
 
 +
 
 +
 +
 
  
1. Descortezar, desollar. Pretérito '''-chuky'''.
 
{{dic_anonymous|Descortezar. ''Bchusqua''.|fol 54v}}
 
{{dic_anonymous|Mondar. ''Bchusqua''.|fol 87r}}
 
{{gra_lugo|Deʃta regla general ʃe ʃacan//los verbos ʃiguientes... 10. ''Chuſquâ'', ſin aſpiracion, por deſſollar, y no por maſcar hayo.|fol 71v}}
 
2. Mascar hayo o coca.
 
{{dic_anonymous|Mascar hayo, ''bchusqua''.|fol 86v}}
 
  
|CONJUGACION  =
+
{{voc_158|Mascar hayo, ''bchusqua''.|86v}}
|COMENTARIOS  = 
+
{{gra_lugo|''Cħuſquâ'' ſin aſpiracion haze ''cħucû'', y por maſcar hayo haze ''cħu''.|77v}}
|VER_TAMBIEN  =
 
  
# [[chuskua]]
 
# [[kaskua]]
 
# [[kychykysuka]]
 
# [[gamysuka]]
 
# [[gyskua]]
 
# [[gyiasuka]]
 
# [[gychasuka]]
 
# [[soskua]]
 
  
}}
+
 
 +
 
 +
 
 +
 
 +
|cog=
 +
 
 +
{{tuf|tehwinro|1. v. masticar. 2. v. preparar guarapo (de yuca o cara, se cocina la yuca, luego se machuca y mastica para poner en la olla).|Headland}}
 +
{{tuf|teuna|comer|Gómez V|2022}}
 +
 
 +
|sema=Coca|sema1=Comer}}

Revisión actual - 09:41 17 sep 2025

chusqua#I sq. tr. Mascar hayo, mascar coca  || chusqua#II  || chusqua#III  || chusqua#IV  || chusqua#V  || chusqua#L I

Diccionario muysca - español. © Diego F. Gómez (2008 - 2025).

chusqua, cħusquâ

Fon. Gonz.*/ʂuskua/ Cons. */tʲuskua/
    tʲ:t 0:e 0:ʔ w:w u:i
    I. sq. tr. Mascar hayo, mascar coca 
    Imp. cħu.

    Ver también " Coca ": chusqua, fuhuza

    Ver también " Comer ": casqua, chusqua, gamysuca, gychasuca, gyiasuca, gysqua, quychquysuca, sosqua

    Mascar hayo, bchusqua. [sic] (Gómez & Torres, 2013) - Ms. 158. Voc. fol. 86v

    Cħuſquâ ſin aſpiracion haze cħucû, y por maſcar hayo haze cħu. (Dueñas G., Gómez D. & Melo L, 2011.) - Gra. Lu. fol. 77v

    uwa central: tehwinro - 1. v. masticar. 2. v. preparar guarapo (de yuca o cara, se cocina la yuca, luego se machuca y mastica para poner en la olla). (Headland )
    uwa central: teuna - comer (Gómez V )