De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m (Morfo)
Línea 8: Línea 8:
 
# [[a-|A]][[bique]][[-z|z]] [[a-|a]][[chan]] [[ma-|ma]][[gue]] - [[a-|A]][[fique]][[-z|z]] [[a-|a]][[chan]][[-s|s]] [[a-|a]][[pquane]]
 
# [[a-|A]][[bique]][[-z|z]] [[a-|a]][[chan]] [[ma-|ma]][[gue]] - [[a-|A]][[fique]][[-z|z]] [[a-|a]][[chan]][[-s|s]] [[a-|a]][[pquane]]
 
# [[tama|Tam]][[-ca|ca]], [[tama|tame]][[-nuca|nuca]], [[boza|boze]][[-nuca|nuca]]
 
# [[tama|Tam]][[-ca|ca]], [[tama|tame]][[-nuca|nuca]], [[boza|boze]][[-nuca|nuca]]
# [[b-|B]][[camysuca]]
+
# [[-b|B]][[camysuca]]
 
# [[sua|Sua]] [[quychyquy]][[-sa|sa]] - [[quychyquy]][[-sa|sa]] - [[quychyquy]][[-c|c]] apquan - [[sua]][[-z|z]] quypquaz anyquy - suaz ytas any suatyquena.
 
# [[sua|Sua]] [[quychyquy]][[-sa|sa]] - [[quychyquy]][[-sa|sa]] - [[quychyquy]][[-c|c]] apquan - [[sua]][[-z|z]] quypquaz anyquy - suaz ytas any suatyquena.
 
# [[za|Za]]''pquana'' - [[za|za]][[chin|china]].
 
# [[za|Za]]''pquana'' - [[za|za]][[chin|china]].
Línea 14: Línea 14:
 
# [[z-|Ze]][[pquyquy]] [[-z|z]][[a-|a]][[iansuca]]
 
# [[z-|Ze]][[pquyquy]] [[-z|z]][[a-|a]][[iansuca]]
 
# [[ateza|Ateza]][[-ca|ca]] [[ateza]][[-ca|ca]] - [[spquina]] [[spquina]]
 
# [[ateza|Ateza]][[-ca|ca]] [[ateza]][[-ca|ca]] - [[spquina]] [[spquina]]
# [[cha-|Cha]][[hac]] [[a-|a]][[tyzy]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue|gue]]
+
# [[cha-|Cha]][[hac]] [[a-|a]][[tyzy]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]]
# [[ubin|Ubin]] [[han]] [[yc]] [[a-|a]][[tyzy|tyzy]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue|gue]] - [[ha|ha]][[-n|n]] [[ubi]][[-n|n]] [[yc]] tyzuca
+
# [[ubin|Ubin]] [[han]] [[yc]] [[a-|a]][[tyzy|tyzy]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]] - [[ha|ha]][[-n|n]] [[ubi]][[-n|n]] [[yc]] tyzuca
# <sup>[[a-|a]]</sup>[[uba|Oba]][[-z|z]] [[b-|b]][[zisqua|zi]]s [[ma-|ma]][[gue|gue]]
+
# <sup>[[a-|a]]</sup>[[uba|Oba]][[-z|z]] [[-b|b]][[zisqua|zi]]s [[ma-|ma]][[gue]]
 
# [[chue|Chue]]
 
# [[chue|Chue]]
# [[fruta|Fruta]][[-z|z]] [[a-|a]][[b-|b]][[zisqua|zi]]s [[ma-|ma]][[gue|gue]] - [[fruta|fruta]][[-z|z]] hoca chuen [[ma-|ma]][[gue|gue]]
+
# [[fruta|Fruta]][[-z|z]] [[a-|a]][[-b|b]][[zisqua|zi]]s [[ma-|ma]][[gue]] - [[fruta|fruta]][[-z|z]] hoca chuen [[ma-|ma]][[gue]]
 
# [[ia|Ie]] [[chi-|chi]][[chuene]], [[ie|ie]] [[chi-|chi]][[pquyquy]][[-z|z]] [[a-|a]][[chuene]] - [[a-|a]][[bohoza|bohoz]] [[m-|um]][[pquyquy]] [[chuene|chueu]]
 
# [[ia|Ie]] [[chi-|chi]][[chuene]], [[ie|ie]] [[chi-|chi]][[pquyquy]][[-z|z]] [[a-|a]][[chuene]] - [[a-|a]][[bohoza|bohoz]] [[m-|um]][[pquyquy]] [[chuene|chueu]]
 
# [[paba|Paba]] [[hue]] - [[z-|z]][[hue]]
 
# [[paba|Paba]] [[hue]] - [[z-|z]][[hue]]
# [[a-|A]][[sa(2)|sa]][[-n|n]] [[a-|a]][[sa(2)|sa]][[-n|n]] [[b-|b]][[quysqua]]
+
# [[a-|A]][[sa(2)|sa]][[-n|n]] [[a-|a]][[sa(2)|sa]][[-n|n]] [[-b|b]][[quysqua]]
  
 
|texto =
 
|texto =

Revisión del 03:51 3 feb 2013

Lematización[1]
14.

Amarillo de rostro. Abiquez achan mague. Es lo mismo q[ue] "descolorido". Afiquez achans apquane, estás descolorido.
Ambos, a dos. Tamca, tamenuca, bozenuca.
Amarrar. Bcamysuca.
A medio día. Sua quychyquysa [o] quychyquysa [o] quychyquyc apquan [o] suaz quypquaz anyquy [o] suaz ytas any suatyquena.
A media noche. Zapquana [o] zachina.
Amedrentar, amenaçar, atemoriçar. Apquyquy zebiasqua [o] achie zbiasqua.
Amedrentarse, atemorizarse. Zepquyquy zaiansuca.
A menudo. Atezaca atezaca [o] spquina spquina.
Amigo onestamente. Chahac atyzyn mague.
Amigos entre sí. Ubin han yc atyzyn mague [o] han ubin yc tyzuca.
Amigo inseparable, que no me puedo allar çin él. Obaz bzis mague.
Amigo o amiga desonestamente. Chue.
Amigo de fruta, desto o destotro. Frutaz abzis mague [o] frutaz hoca chuen mague.
Amigos haçerse. Ie chichuene[2] , ie chipquyquyz achuene; haçeos amigos, abohoz umpquyquy chueu.
Amo, señor. Paba hue; mi señor, zhue.
Amontonar. Asan asan bquysqua [o]

agyn
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 14r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Nuevo: En González "chiehuene".
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.