De Muysc cubun - Lengua Muisca
grupo | fonologia gomez | Duit | Uwa central | Damana | Ika | Kogui | Bribri | Cabecar | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
sosua | bahsirá | mawʉnsiro | |||||||
spqui | icuatan,_incuatan quiná | ||||||||
su cubun | rio_cuwa | ||||||||
sua | sa | rahsa | dʒwísa | ʝwi | niui | ||||
sua(2) | riya | ʝwia duía | ʝwia dʒwí.aʔ | niũwi, niũwi-sɨŋ | |||||
suahuansuca | sahuwinro | ||||||||
suame | sémara | ||||||||
suamny | soná | ||||||||
suasqua | asunro(2) | ||||||||
suaty | ritá | ||||||||
suca | secátaro séquira_yar_wíniro | ||||||||
sucgo | sucjira | ||||||||
sucune | suguna | rehquinro(2) | |||||||
sue | ruwásira rioá | suʒi | turi | nubá | du | du | |||
sueguana | ruwásira | ||||||||
suhuca | rustará | duʃ-kɨna | ɟóʔo | núggi | |||||
suhuca(2) | ruquinro ruca(2) | ||||||||
suhusqua | ruquinro | ||||||||
suhusua | ruhscuá | ||||||||
suize | súbira | ||||||||
sumgui | raucuá | ʝukaru | |||||||
sumne | ohrmata | ||||||||
sune(2) | rura(2) | ʒanduna | zadʒuna | zula | |||||
sunsuca | síhw̃anro séhw̃anro | dziguanən | a-'zanʉn | háŋ-gu-i | |||||
supqua | rúcura | dungu | ʝúgu | niuwíʒi | dukúr,_dakúr | dakúr | |||
supqui | rúmira | ||||||||
suque | sucua | ||||||||
suquyne | rojócara | ||||||||
susca | sequinro ururo | ||||||||
ta | tánsara tan_ícara tánosa | ||||||||
ta(2) | tiw̃a chia | te | tʃei | te | |||||
ta(3) | tan | ||||||||
taa | téraya | ˈtainua | chinhwa | tezhuwa | |||||
taana | tératra | ||||||||
tagua | tiw̃a | ||||||||
taguasuca | tequinro | ||||||||
tahuansuca | tiw̃a | ||||||||
tamuy | teba | ||||||||
tansuca | tijcanro(2) | ||||||||
tasqua | tenro tahnonro | ||||||||
tasqua(2) | tuw̃ro | ||||||||
tazy | tatora | ||||||||
tecua | sáhtcana | ||||||||
tinansuca | tenanro | ||||||||
toba | útuwa | ||||||||
tobasuca | úbitro,_úbira | ||||||||
tochua | tota | ||||||||
toque | torá ohcua | tókʃi | |||||||
tosqua | tenro(2) uhcara | ||||||||
toza | tumisá | ||||||||
tyba | taw̃aya | tʉmʉnshi | chʉmmi tʃəmi | ||||||
tybansuca | tamonro | ||||||||
tybia | táncara | ||||||||
tybso | tábira | ||||||||
tye | tara | ||||||||
tyhyba | tánuba | a-nʒi-bita tɨmɨ-kɨna | tù̱ma̱na̱ | ||||||
tyhyca | ticaya | tʉhkai | chʉkkáy | ||||||
tyhyquy | tacuara | ||||||||
tyhyta | tatora | ||||||||
tymy | tima | ||||||||
tysqua | cháquinro | ||||||||
tytua | chohcha,_chohja | tagwá | usatínkwa | təŋkwá | |||||
tytysuca | tíyunro | ||||||||
tyusuca | áyinro | ||||||||
tyzysuca | sehnacro sehnaqui_batro | ||||||||
u | cut(2) | ||||||||
u(2) | ísuwar ísura úsora adv. úsara | awa'rin | |||||||
ua | -u | -ca/-qui -ya/-yi | -o | ||||||
ua(3) | iba | ||||||||
uac | wátara,_wátura | ||||||||
uaca | acura acu | ||||||||
uacha* | wachamá | ||||||||
uahaicansuca | bayunro | ||||||||
uahaquesuca | úcajacro | ||||||||
uaia | abá | abo | gwati | 'həbə | a̱mì̱ | ||||
uaque | uwa íw̃aca | gaka | |||||||
uaquensuca | úcajacro | ||||||||
uas | bura | -úa | |||||||
uasgua | wakha wacjá | ||||||||
uasqua | waanro | ||||||||
uasqua(2) | wíquinro wikina | ||||||||
uasqua(3) | bachonro | ||||||||
uba | uba úbota anab_uba | kənžiwa | umʉkʉnʉ ʉwa | ||||||
uba(2) | ubocha uwa | ||||||||
ubchihica | ucásia | ugwa | uga | ugũá | |||||
ubina | owara | ||||||||
ubso | chahrá | ||||||||
uca(3) | acat | ||||||||
ucata | wátara,_wátura | ||||||||
uchasa | cáhujeyra | ||||||||
ue | úsia úsara | urága | urakʉ | huí | ù wéri | ||||
uitysuca | buquinro | múʃ-i | |||||||
umpa | buá | ||||||||
umza | wansara | ||||||||
una | rahraya utar_uriar | ||||||||
une | tohnunro | ||||||||
unsuca | buhtchacro | ||||||||
upqua | uba | úma | úmɨ | úba | |||||
uque | ojca(2) | ||||||||
uquysuca | wahcunro | wak-ʉn | |||||||
uscansuca | wácanro | ||||||||
uscasuca | wácanro | ||||||||
usqua(2) | jug-u (imperativo) | waquinro | guash- | kʉyó-w (imperativo) gwák-ən | guáʃ-i | ||||
usynsuca | úhnonro | ||||||||
uta | awatá | ||||||||
utysuca | wahnro | ||||||||
uze | chicha | ucha | |||||||
uâ | cuir aw̃atá awatá | kɨnógwa | kənkáwɨ | kəldoxá | |||||
uênsuca | uhw̃anro,_uhw̃onro | ||||||||
xicasâ | sícara | ||||||||
xie(2) | riha | yira | ʝe | ni | díglö | ||||
xiegosqua | sihrunro | ||||||||
xihisqua | rihinro | ||||||||
xihisqua(2) | rijquinro | zazikən | |||||||
xinsuca | quequinro | ʃi-iú-ʃi | kedʒ-ən | ||||||
xiquysuca | incuatró | ʝokwʉn | |||||||
xis | sir | ucha úiya ucha,_uha | ima ninka | eima ʒɨka | h-álde | ||||
xisgua* | retwara | ||||||||
xiu | rihara sutá_rihara | ʝwá | niá | ||||||
xiua | riwa riʔwa | a-ku-di-wa yiwa | ɟewʉ dʒiwɨ | níwa | |||||
xiuhun | ríhrama | ||||||||
xiê | sai | rehrá | nene | inʉ inɨ, béma | |||||
xu* | ruhrama rurama | du | dʒukrumɨ | nuwí | duklöwö | ||||
xuaz | risa | ||||||||
xui | rihara | ||||||||
xyquy | raquinro ra~wi | ||||||||
ybca | ica | ||||||||
ybsa | ibará | ||||||||
ybza | cacumá kak-umá | úgla | |||||||
yca | icara | eygwi | |||||||
yca(2) | aca(2) | ||||||||
ye | -itro | ||||||||
yna | érara úrara | 'unni | |||||||
yngua | ac_aw̃ata aw̃ata | ||||||||
yny | -in yarjiro | ||||||||
ypqua(3) | yahncuta | ||||||||
ysca | eyta eya | ||||||||
ysquysuca | ina_yajquinro | iza nos-ʉn | |||||||
ysuasuca | erojocro | ||||||||
ysy | or | eya ésara | ɨná | əʒa eyma | 'einki | ||||
yta | átcara | ɨttá ɨtiá | hə'tsəŋ | ||||||
ytyba | atuba | ||||||||
za | chéycara | shea ʃe | séiaʔ | 'seisɯn | tuina | ||||
zaca | chéycara | šeko | |||||||
zacansuca | checújacro checumro chequía checúm_cabro | ||||||||
zaco | chicriasa | shigi | sige' | ||||||
zago | bacha | ||||||||
zahanasuca | sahuwinro | zhatan-ʉn | |||||||
zasqua | chaquinro jáquinro | ||||||||
zie | rih_soyá | ||||||||
zihiba | tábara | ||||||||
zihisqua | tuninro | ||||||||
zihita | cuenta,_cuénita | ||||||||
zimne | chíbara | shibú ʃimbɨn | si | shi | |||||
zina | tínoa tinacoá tinro tinjacro | ||||||||
zina(2) | rimyá rimjá | dí | zi | di | |||||
zinga | rácara | ||||||||
zingua | chuca | ||||||||
ziquy | chutuá | ||||||||
ziquynsuca | chitonro | ||||||||
zisqua | táyonro chiinro rahcuítinro chihinro | ||||||||
zisqua(2) | chihrinro | ||||||||
zisqua(3) | tihrinro | ||||||||
zizua | taha catira | ||||||||
zoca | toca toká | shu | chókwɨ so | tauka | tká | ||||
zocam | bára | kɨggi | kʉggi | kággi | |||||
zohosuca | tohmonro,_sohmonro | ||||||||
zoia | soya | ||||||||
zone | ítinro chero | ||||||||
zoque | tacuná | ||||||||
zosygosqua | tihw̃_onro | ||||||||
zui | cuem | no-nɨn-ka | gə´nsin | aldusani | |||||
zy | tuniro | zu-nɨn-ka | |||||||
zysquy | cuisa | ʃamúnku | sakʉn | 'sankala | tsákú | ||||
zyta | terá |