De Muysc cubun - Lengua Muisca

m (Plantilla de añadidos)
m (Lematización de -ne)
 
(No se muestran 4 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 13: Línea 13:
 
: '''[[zone|zona]] [[chi-|chi]][[gasqua|ga]]: [[batisar]] [[cuhu]]c [[chi-|chi]][[guene|guen]][[-nan|<sup>n</sup>an]] [[confirmar|Confir'''{{an1|-}} <br>
 
: '''[[zone|zona]] [[chi-|chi]][[gasqua|ga]]: [[batisar]] [[cuhu]]c [[chi-|chi]][[guene|guen]][[-nan|<sup>n</sup>an]] [[confirmar|Confir'''{{an1|-}} <br>
 
  '''mar]][[-sa|sa]] [[chi-|chi]][[quynsuca|quin]][[-za|za]][[-c|c]], [[uasgua]] [[ingue]][[-zi|zi]][[-nga|nga]] [[cuhu]]c,''' <br>
 
  '''mar]][[-sa|sa]] [[chi-|chi]][[quynsuca|quin]][[-za|za]][[-c|c]], [[uasgua]] [[ingue]][[-zi|zi]][[-nga|nga]] [[cuhu]]c,''' <br>
: '''[[yna|înaca]][[-n|n]] [[sue]][[-c|c]] [[ingue]][[-zî|zî]][[nga|nga]] [[chi-|chi]][[guene]]: [[apqua]]s'''_ <br>
+
: '''[[yna|înaca]][[-n|n]] [[sue]][[-c|c]] [[ingue]][[-zî|zî]][[nga|nga]] [[chi-|chi]][[guene|gue]][[-ne|ne]]: [[apqua]]s'''_ <br>
 
: '''[[batisar]] [[chia|chi{{an|a}}]][[a|a]][[-n|n]][[quysqua|quy]][[-s|s]] [[confirmar|Confirmar]][[-n|n]] [[xie(2)|xie]] [[chi-|chi]][[quysqua|qui]][[-na|na]]: ''' <br>
 
: '''[[batisar]] [[chia|chi{{an|a}}]][[a|a]][[-n|n]][[quysqua|quy]][[-s|s]] [[confirmar|Confirmar]][[-n|n]] [[xie(2)|xie]] [[chi-|chi]][[quysqua|qui]][[-na|na]]: ''' <br>
: '''ie [[sue]][[-c|c]] ata [[zone|zona]], [[chi-|chi]][[guene]]: [[sis|ʃis]] [[nzona]], [[sacramento|ʃacra'''{{an1|-}} <br>
+
: '''ie [[sue]][[-c|c]] ata [[zone|zona]], [[chi-|chi]][[guene|gue]][[-ne|ne]]: [[sis|ʃis]] [[nzona]], [[sacramento|ʃacra'''{{an1|-}} <br>
 
  '''mento]][[-n|n]] [[mpqua]]ca, [[chi-|chi]][[muysquy]][[-n|n]] [[chi-|chi]][[?|sene]]: [[nga(2)|nga]], ''' <br>
 
  '''mento]][[-n|n]] [[mpqua]]ca, [[chi-|chi]][[muysquy]][[-n|n]] [[chi-|chi]][[?|sene]]: [[nga(2)|nga]], ''' <br>
 
: '''[[suetyba|suetiba]] [[uba|oba]][[-c|c]] chiuiaoa, [[pecado]][[-ca|ca]] [[chi-|chi]][[benansuca|bena]][[-n(2)|n]]'''{{an1|-}}<br>
 
: '''[[suetyba|suetiba]] [[uba|oba]][[-c|c]] chiuiaoa, [[pecado]][[-ca|ca]] [[chi-|chi]][[benansuca|bena]][[-n(2)|n]]'''{{an1|-}}<br>
Línea 25: Línea 25:
 
: '''[[a-|a]][[-b|b]][[xy]]: [[a-|a]][[-b|b]][[gasqua|ga]][[-na|na]] quan [[a-|a]][[quynsuca|quyn]][[-zi|zi]][[-nga|nga]]''' <br>
 
: '''[[a-|a]][[-b|b]][[xy]]: [[a-|a]][[-b|b]][[gasqua|ga]][[-na|na]] quan [[a-|a]][[quynsuca|quyn]][[-zi|zi]][[-nga|nga]]''' <br>
  
: '''[[a-|A]]<sup>[[-m|m]]</sup>[[micu|micu]]n [[zone|zona]] [[sacramento|ʃacramento]], [[chi-|chi]][[quysqua|quia]] [[chi-|chi]][[usqua(2)|uza]] [[chuensuca|chuen]]'''{{an1|-}} <br>
+
: '''[[a-|A]]{{an|[[-m|m]]}}[[micu|micu]]n [[zone|zona]] [[sacramento|ʃacramento]], [[chi-|chi]][[quysqua|quia]] [[chi-|chi]][[usqua(2)|uza]] [[chuensuca|chuen]]'''{{an1|-}} <br>
 
: '''[[-za|za]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]], [[chi-|chi]][[pecado]] [[perdonar]] [[chia|chi{{an|a}}]][[a-|a]][[-n-|n]][[quysqua|qui]][[-ioa|<sup>i</sup>oa]], [[ysy|ys-''' <br>
 
: '''[[-za|za]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]], [[chi-|chi]][[pecado]] [[perdonar]] [[chia|chi{{an|a}}]][[a-|a]][[-n-|n]][[quysqua|qui]][[-ioa|<sup>i</sup>oa]], [[ysy|ys-''' <br>
 
'''y]][[-n|n]] [[confesión|confeʃíone]] [[gue]]: [[y]]soa, [[mi-|mi]][[fizca|fizc]][[-c|que]] [[a-|a]][[fihista|fiſta]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[chibysuca|chiby]]'''{{an1|-}} <br>
 
'''y]][[-n|n]] [[confesión|confeʃíone]] [[gue]]: [[y]]soa, [[mi-|mi]][[fizca|fizc]][[-c|que]] [[a-|a]][[fihista|fiſta]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[chibysuca|chiby]]'''{{an1|-}} <br>
 
: '''[[-na|na<sup>n</sup>]]; [[pecar]] [[etaquyn]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-zi|zi]][[-nga|nga]]: [[suetyba|suetiba]] [[mi-|mi]][[huizesuca|huiz]] [[-c|{{in|c}}]] [[a-|a]][[-b|b]]'''{{an1|-}} <br>
 
: '''[[-na|na<sup>n</sup>]]; [[pecar]] [[etaquyn]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-zi|zi]][[-nga|nga]]: [[suetyba|suetiba]] [[mi-|mi]][[huizesuca|huiz]] [[-c|{{in|c}}]] [[a-|a]][[-b|b]]'''{{an1|-}} <br>
: '''[[tasqua|ta]][[-zi|zi]][[-nga|nga]][[-co|co]]: [[pecar]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-nan|na<sup>n</sup>]] [[ia|ie]] [[mi-|mi]][[cuinsuca|cuin]][[-s|ʃ]] [[mi-|mi]][[pquycane]]: ''' <br>
+
: '''[[tasqua|ta]][[-zi|zi]][[-nga|nga]][[-co|co]]: [[pecar]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-nan|na<sup>n</sup>]] [[ia|ie]] [[mi-|mi]][[cuinsuca|cuin]][[-s|ʃ]] [[mi-|mi]][[pquycane|pquyca]][[-ne|ne]]: ''' <br>
 
: '''[[ia|ie]] [[fihiste|fihiſte]] [[mi-|mi]][[misqua|mi]]: [[ys(2)|ys]] [[opqua]][[-c|c]] [[a-|a]][[-b|b]][[gasqua|ga]][[-s|s]] {{cam1|[[fierno]]o|fiernoc}} [[mie|mi<sup>e</sup>]] [[a-|a]][[-n|n]][[tasqua|ta]][[-nga|nga]].''' <br>
 
: '''[[ia|ie]] [[fihiste|fihiſte]] [[mi-|mi]][[misqua|mi]]: [[ys(2)|ys]] [[opqua]][[-c|c]] [[a-|a]][[-b|b]][[gasqua|ga]][[-s|s]] {{cam1|[[fierno]]o|fiernoc}} [[mie|mi<sup>e</sup>]] [[a-|a]][[-n|n]][[tasqua|ta]][[-nga|nga]].''' <br>
 
: '''[[muysca]] {{cam1|[[ma-|ma]][[chiensuca|chien]][[-za|za]]|machuenza}} [[pecador]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]], [[pecado|pecar]] [[a-|a]][[chubia|chu'''{{an1|-}} <br>
 
: '''[[muysca]] {{cam1|[[ma-|ma]][[chiensuca|chien]][[-za|za]]|machuenza}} [[pecador]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]], [[pecado|pecar]] [[a-|a]][[chubia|chu'''{{an1|-}} <br>
'''bia]][[-n|n]] [[a-|a]][[bizine|bizen]][[-s|s]] [[a-|a]][[pquyquy]],[[-z|z]] [[a-|a]][[uscansuca|uscan]][[-za|za]][[-c|c]] [[bgyesaia|bgye{{in|saia}}]] [[nan|na<sup>n</sup>]] [[fierno|firno]]'''{{an1|-}} <br>
+
'''bia]][[-n|n]] [[a-|a]][[bizine|bizen]][[-s|s]] [[a-|a]][[pquyquy]],[[-z|z]] [[a-|a]][[uscansuca|uscan]][[-za|za]][[-c|c]] [[bgyesaia|bgye{{in|saia}}]] [[nan|na<sup>n</sup>]] [[firno]]'''{{an1|-}} <br>
: '''[[-n|n]] [[a-|a]][[pquane]], [[?|ynopqua]] [[a-|a]][[bizene|bizen]][[-s|s]] [[?|ai abcanga]]: [[nga(2)|nga]], [[chi-|chi]]'''{{an1|-}} <br>
+
: '''[[-n|n]] [[a-|a]][[pquane|pqua]][[-ne|ne]], [[?|ynopqua]] [[a-|a]][[bizene|bizen]][[-s|s]] [[?|ai abcanga]]: [[nga(2)|nga]], [[chi-|chi]]'''{{an1|-}} <br>
 
: '''[[quihicha|quhihicha]] [[ma-|ma]][[chuensuca|chuen]][[-za|za]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]][[-n|n]] [[mpqua]]ca, [[pecado|pecar]]''' <br>
 
: '''[[quihicha|quhihicha]] [[ma-|ma]][[chuensuca|chuen]][[-za|za]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]][[-n|n]] [[mpqua]]ca, [[pecado|pecar]]''' <br>
 
: '''[[chi-|chi]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-s|s]] [[chi-|chi]][[has|<sup>h</sup>as]] [[a-|a]][[quynsuca|quy<sup>n</sup>]][[-nan|nan]]; [[chuensuca|chuen]][[-za|za]] [[guaica]] [[chi-|chi]][[quysqua|qu<sup>y</sup>ia]]''' <br>
 
: '''[[chi-|chi]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-s|s]] [[chi-|chi]][[has|<sup>h</sup>as]] [[a-|a]][[quynsuca|quy<sup>n</sup>]][[-nan|nan]]; [[chuensuca|chuen]][[-za|za]] [[guaica]] [[chi-|chi]][[quysqua|qu<sup>y</sup>ia]]''' <br>

Revisión actual - 13:56 30 jul 2025

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido chien.
  3. La última 'c' puede también ser interpretada como una 'a'.
  4. Creemos que lo correcto debió haber sido fiernoc.
  5. Creemos que lo correcto debió haber sido machuenza.
  6. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.