De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m (Lematización de -ne)
 
(No se muestran 3 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 13: Línea 13:
 
: '''[[zone|zona]] [[chi-|chi]][[gasqua|ga]]: [[batisar]] [[cuhu]]c [[chi-|chi]][[guene|guen]][[-nan|<sup>n</sup>an]] [[confirmar|Confir'''{{an1|-}} <br>
 
: '''[[zone|zona]] [[chi-|chi]][[gasqua|ga]]: [[batisar]] [[cuhu]]c [[chi-|chi]][[guene|guen]][[-nan|<sup>n</sup>an]] [[confirmar|Confir'''{{an1|-}} <br>
 
  '''mar]][[-sa|sa]] [[chi-|chi]][[quynsuca|quin]][[-za|za]][[-c|c]], [[uasgua]] [[ingue]][[-zi|zi]][[-nga|nga]] [[cuhu]]c,''' <br>
 
  '''mar]][[-sa|sa]] [[chi-|chi]][[quynsuca|quin]][[-za|za]][[-c|c]], [[uasgua]] [[ingue]][[-zi|zi]][[-nga|nga]] [[cuhu]]c,''' <br>
: '''[[yna|înaca]][[-n|n]] [[sue]][[-c|c]] [[ingue]][[-zî|zî]][[nga|nga]] [[chi-|chi]][[guene]]: [[apqua]]s'''_ <br>
+
: '''[[yna|înaca]][[-n|n]] [[sue]][[-c|c]] [[ingue]][[-zî|zî]][[nga|nga]] [[chi-|chi]][[guene|gue]][[-ne|ne]]: [[apqua]]s'''_ <br>
 
: '''[[batisar]] [[chia|chi{{an|a}}]][[a|a]][[-n|n]][[quysqua|quy]][[-s|s]] [[confirmar|Confirmar]][[-n|n]] [[xie(2)|xie]] [[chi-|chi]][[quysqua|qui]][[-na|na]]: ''' <br>
 
: '''[[batisar]] [[chia|chi{{an|a}}]][[a|a]][[-n|n]][[quysqua|quy]][[-s|s]] [[confirmar|Confirmar]][[-n|n]] [[xie(2)|xie]] [[chi-|chi]][[quysqua|qui]][[-na|na]]: ''' <br>
: '''ie [[sue]][[-c|c]] ata [[zone|zona]], [[chi-|chi]][[guene]]: [[sis|ʃis]] [[nzona]], [[sacramento|ʃacra'''{{an1|-}} <br>
+
: '''ie [[sue]][[-c|c]] ata [[zone|zona]], [[chi-|chi]][[guene|gue]][[-ne|ne]]: [[sis|ʃis]] [[nzona]], [[sacramento|ʃacra'''{{an1|-}} <br>
 
  '''mento]][[-n|n]] [[mpqua]]ca, [[chi-|chi]][[muysquy]][[-n|n]] [[chi-|chi]][[?|sene]]: [[nga(2)|nga]], ''' <br>
 
  '''mento]][[-n|n]] [[mpqua]]ca, [[chi-|chi]][[muysquy]][[-n|n]] [[chi-|chi]][[?|sene]]: [[nga(2)|nga]], ''' <br>
 
: '''[[suetyba|suetiba]] [[uba|oba]][[-c|c]] chiuiaoa, [[pecado]][[-ca|ca]] [[chi-|chi]][[benansuca|bena]][[-n(2)|n]]'''{{an1|-}}<br>
 
: '''[[suetyba|suetiba]] [[uba|oba]][[-c|c]] chiuiaoa, [[pecado]][[-ca|ca]] [[chi-|chi]][[benansuca|bena]][[-n(2)|n]]'''{{an1|-}}<br>
Línea 25: Línea 25:
 
: '''[[a-|a]][[-b|b]][[xy]]: [[a-|a]][[-b|b]][[gasqua|ga]][[-na|na]] quan [[a-|a]][[quynsuca|quyn]][[-zi|zi]][[-nga|nga]]''' <br>
 
: '''[[a-|a]][[-b|b]][[xy]]: [[a-|a]][[-b|b]][[gasqua|ga]][[-na|na]] quan [[a-|a]][[quynsuca|quyn]][[-zi|zi]][[-nga|nga]]''' <br>
  
: '''[[a-|A]]<sup>[[-m|m]]</sup>[[micu|micu]]n [[zone|zona]] [[sacramento|ʃacramento]], [[chi-|chi]][[quysqua|quia]] [[chi-|chi]][[usqua(2)|uza]] [[chuensuca|chuen]]'''{{an1|-}} <br>
+
: '''[[a-|A]]{{an|[[-m|m]]}}[[micu|micu]]n [[zone|zona]] [[sacramento|ʃacramento]], [[chi-|chi]][[quysqua|quia]] [[chi-|chi]][[usqua(2)|uza]] [[chuensuca|chuen]]'''{{an1|-}} <br>
 
: '''[[-za|za]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]], [[chi-|chi]][[pecado]] [[perdonar]] [[chia|chi{{an|a}}]][[a-|a]][[-n-|n]][[quysqua|qui]][[-ioa|<sup>i</sup>oa]], [[ysy|ys-''' <br>
 
: '''[[-za|za]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]], [[chi-|chi]][[pecado]] [[perdonar]] [[chia|chi{{an|a}}]][[a-|a]][[-n-|n]][[quysqua|qui]][[-ioa|<sup>i</sup>oa]], [[ysy|ys-''' <br>
 
'''y]][[-n|n]] [[confesión|confeʃíone]] [[gue]]: [[y]]soa, [[mi-|mi]][[fizca|fizc]][[-c|que]] [[a-|a]][[fihista|fiſta]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[chibysuca|chiby]]'''{{an1|-}} <br>
 
'''y]][[-n|n]] [[confesión|confeʃíone]] [[gue]]: [[y]]soa, [[mi-|mi]][[fizca|fizc]][[-c|que]] [[a-|a]][[fihista|fiſta]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[chibysuca|chiby]]'''{{an1|-}} <br>
 
: '''[[-na|na<sup>n</sup>]]; [[pecar]] [[etaquyn]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-zi|zi]][[-nga|nga]]: [[suetyba|suetiba]] [[mi-|mi]][[huizesuca|huiz]] [[-c|{{in|c}}]] [[a-|a]][[-b|b]]'''{{an1|-}} <br>
 
: '''[[-na|na<sup>n</sup>]]; [[pecar]] [[etaquyn]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-zi|zi]][[-nga|nga]]: [[suetyba|suetiba]] [[mi-|mi]][[huizesuca|huiz]] [[-c|{{in|c}}]] [[a-|a]][[-b|b]]'''{{an1|-}} <br>
: '''[[tasqua|ta]][[-zi|zi]][[-nga|nga]][[-co|co]]: [[pecar]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-nan|na<sup>n</sup>]] [[ia|ie]] [[mi-|mi]][[cuinsuca|cuin]][[-s|ʃ]] [[mi-|mi]][[pquycane]]: ''' <br>
+
: '''[[tasqua|ta]][[-zi|zi]][[-nga|nga]][[-co|co]]: [[pecar]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-nan|na<sup>n</sup>]] [[ia|ie]] [[mi-|mi]][[cuinsuca|cuin]][[-s|ʃ]] [[mi-|mi]][[pquycane|pquyca]][[-ne|ne]]: ''' <br>
 
: '''[[ia|ie]] [[fihiste|fihiſte]] [[mi-|mi]][[misqua|mi]]: [[ys(2)|ys]] [[opqua]][[-c|c]] [[a-|a]][[-b|b]][[gasqua|ga]][[-s|s]] {{cam1|[[fierno]]o|fiernoc}} [[mie|mi<sup>e</sup>]] [[a-|a]][[-n|n]][[tasqua|ta]][[-nga|nga]].''' <br>
 
: '''[[ia|ie]] [[fihiste|fihiſte]] [[mi-|mi]][[misqua|mi]]: [[ys(2)|ys]] [[opqua]][[-c|c]] [[a-|a]][[-b|b]][[gasqua|ga]][[-s|s]] {{cam1|[[fierno]]o|fiernoc}} [[mie|mi<sup>e</sup>]] [[a-|a]][[-n|n]][[tasqua|ta]][[-nga|nga]].''' <br>
 
: '''[[muysca]] {{cam1|[[ma-|ma]][[chiensuca|chien]][[-za|za]]|machuenza}} [[pecador]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]], [[pecado|pecar]] [[a-|a]][[chubia|chu'''{{an1|-}} <br>
 
: '''[[muysca]] {{cam1|[[ma-|ma]][[chiensuca|chien]][[-za|za]]|machuenza}} [[pecador]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]], [[pecado|pecar]] [[a-|a]][[chubia|chu'''{{an1|-}} <br>
 
'''bia]][[-n|n]] [[a-|a]][[bizine|bizen]][[-s|s]] [[a-|a]][[pquyquy]],[[-z|z]] [[a-|a]][[uscansuca|uscan]][[-za|za]][[-c|c]] [[bgyesaia|bgye{{in|saia}}]] [[nan|na<sup>n</sup>]] [[firno]]'''{{an1|-}} <br>
 
'''bia]][[-n|n]] [[a-|a]][[bizine|bizen]][[-s|s]] [[a-|a]][[pquyquy]],[[-z|z]] [[a-|a]][[uscansuca|uscan]][[-za|za]][[-c|c]] [[bgyesaia|bgye{{in|saia}}]] [[nan|na<sup>n</sup>]] [[firno]]'''{{an1|-}} <br>
: '''[[-n|n]] [[a-|a]][[pquane]], [[?|ynopqua]] [[a-|a]][[bizene|bizen]][[-s|s]] [[?|ai abcanga]]: [[nga(2)|nga]], [[chi-|chi]]'''{{an1|-}} <br>
+
: '''[[-n|n]] [[a-|a]][[pquane|pqua]][[-ne|ne]], [[?|ynopqua]] [[a-|a]][[bizene|bizen]][[-s|s]] [[?|ai abcanga]]: [[nga(2)|nga]], [[chi-|chi]]'''{{an1|-}} <br>
 
: '''[[quihicha|quhihicha]] [[ma-|ma]][[chuensuca|chuen]][[-za|za]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]][[-n|n]] [[mpqua]]ca, [[pecado|pecar]]''' <br>
 
: '''[[quihicha|quhihicha]] [[ma-|ma]][[chuensuca|chuen]][[-za|za]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]][[-n|n]] [[mpqua]]ca, [[pecado|pecar]]''' <br>
 
: '''[[chi-|chi]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-s|s]] [[chi-|chi]][[has|<sup>h</sup>as]] [[a-|a]][[quynsuca|quy<sup>n</sup>]][[-nan|nan]]; [[chuensuca|chuen]][[-za|za]] [[guaica]] [[chi-|chi]][[quysqua|qu<sup>y</sup>ia]]''' <br>
 
: '''[[chi-|chi]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-s|s]] [[chi-|chi]][[has|<sup>h</sup>as]] [[a-|a]][[quynsuca|quy<sup>n</sup>]][[-nan|nan]]; [[chuensuca|chuen]][[-za|za]] [[guaica]] [[chi-|chi]][[quysqua|qu<sup>y</sup>ia]]''' <br>

Revisión actual - 13:56 30 jul 2025

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido chien.
  3. La última 'c' puede también ser interpretada como una 'a'.
  4. Creemos que lo correcto debió haber sido fiernoc.
  5. Creemos que lo correcto debió haber sido machuenza.
  6. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.