De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
 
(No se muestran 2 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 8: Línea 8:
 
<br>
 
<br>
 
# Perlatico {{lat|vide}} tullido &#61; <br>  
 
# Perlatico {{lat|vide}} tullido &#61; <br>  
# Perder &#61;  '''[[ai]] [[-b|b]][[tasqua]]''', {{lat|L,}} '''[[a-|a]][[gue]][[-za|za]][[-c|c]] [[-b|b]][[gasqua]]''', {{lat|L,}} '''[[ai]] [[-b|b]][[gyisuca]]''', <br>{{lat|L,}} '''[[-b|b]][[zasysuca]]''' &#61;<br>  
+
# Perder &#61;  '''[[ai]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''', {{lat|L,}} '''[[a-|a]][[gue]][[-za|za]][[-c|c]] [[-b|b]][[gasqua|ga]][[-squa|squa]]''', {{lat|L,}} '''[[ai]] [[-b|b]][[gyisuca|gyi]][[-suca|suca]]''', <br>{{lat|L,}} '''[[-b|b]][[zasysuca|zasy]][[-suca|suca]]''' &#61;<br>  
# Perderse &#61;  '''[[a-|a]][[zasynsuca]]''', {{lat|L,}} '''[[a-|a]][[gue]][[-za|za]][[-c|c]] [[a-|á]][[gasqua]]''', {{lat|L,}} '''[[a-|a]][[misqua|mis''' {{an1|-}} <br>'''qua]]''' &#61;<br>  
+
# Perderse &#61;  '''[[a-|a]][[zasynsuca|zasy]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''', {{lat|L,}} '''[[a-|a]][[gue]][[-za|za]][[-c|c]] [[a-|á]][[gasqua|ga]][[-squa|squa]]''', {{lat|L,}} '''[[a-|a]][[misqua|mi]][[-squa|s'''{{an1|-}}<br>'''qua]]''' &#61;<br>  
# Perdido eſtar uno  Con trauajos, Con miseria, Rema{{an1|-}} <br>tado, acauado &#61; '''[[ie]] [[z-|z]][[cuinsuca|cuine]]''', {{lat|L,}} '''[[ie]] [[fihiste]] [[z-|z]][[misqua|mi]]''' &#61;<br>  
+
# Perdido eſtar uno  Con trauajos, Con miseria, Rema{{an1|-}} <br>tado, acauado &#61; '''[[ie(5)|ie]] [[z-|z]][[cuinsuca|cui]][[-ne(2)|ne]]''', {{lat|L,}} '''[[ie(5)|ie]] [[fihiste]] [[z-|z]][[misqua|mi]]''' &#61;<br>  
# Perder El camino &#61;  '''[[ie]][[-n(4)|n]][[-za|za]][[-s|s]] [[i-|i]][[nasqua]]''', {{lat|l,}} '''[[ie]][[-n(4)|n]][[-za|za]][[-s|s]] [[z-|ze]][[misqua|mis''' {{an1|-}}<br>'''qua]]'''. quiere desìr, yr descaminado.  '''[[ie]][[-s|s]] [[z-|z]][[upqua]][[-c|c]] [[a-|a]][[imysuca|i'''{{an1|-}}<br>'''myne]]''', {{lat|L,}} '''[[z-|z]][[inquynsuca|inquyne]]'''.  estos dos son los propríos''' &#61;<br>  
+
# Perder El camino &#61;  '''[[ie]][[-n(4)|n]][[-za|za]][[-s|s]] [[i-|i]][[nasqua|na]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[ie]][[-n(4)|n]][[-za|za]][[-s|s]] [[z-|ze]][[misqua|mi]][[-squa|s'''{{an1|-}}<br>'''qua]]'''. quiere desìr, yr descaminado.  '''[[ie]][[-s|s]] [[z-|z]][[upqua]][[-c|c]] [[a-|a]][[imynsuca|i'''{{an1|-}}<br>'''my]][[-ne(2)|ne]]''', {{lat|L,}} '''[[z-|z]][[inquynsuca|inquy]][[-ne(2)|ne]]'''.  estos dos son los propríos''' &#61;<br>  
# Perdime &#61; '''[[z-|z]][[quyhyca]]s [[ma-|ma]][[quynsuca|quine]]''' &#61;<br>  
+
# Perdime &#61; '''[[z-|z]][[quyhyca]][[-s|s]] [[ma-|ma]][[quynsuca|qui]][[-ne(2)|ne]]''' &#61;<br>  
 
# Perdiz &#61;  '''[[quizo]]''' &#61;<br>  
 
# Perdiz &#61;  '''[[quizo]]''' &#61;<br>  
# Perdonar &#61;  '''[[a-|a]][[ypqua(2)|{{an|y}}pqua]] [[z-|ze]][[-g|g]][[usqua(2)|usqua]][[-za|za]]''' &#61;<br>  
+
# Perdonar &#61;  '''[[a-|a]][[ypqua(2)|{{an|y}}pqua]] [[z-|ze]][[-g|g]][[usqua(2)|u]][[-squa|squa]][[-za|za]]''' &#61;<br>  
 
# Pereʃoso &#61;  '''[[a-|a]][[china]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]], [[a-|a]][[cai]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]],  [[a|a]][[iohoza(2)|ioho'''{{an1|-}}<br>'''za]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]]''' &#61;<br>  
 
# Pereʃoso &#61;  '''[[a-|a]][[china]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]], [[a-|a]][[cai]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]],  [[a|a]][[iohoza(2)|ioho'''{{an1|-}}<br>'''za]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]]''' &#61;<br>  
 
# Permaneçer &#61;  '''[[ysca|ysc]] [[uca(2)|uc]] [[z-|ze]][[guene]]''' &#61;<br>  
 
# Permaneçer &#61;  '''[[ysca|ysc]] [[uca(2)|uc]] [[z-|ze]][[guene]]''' &#61;<br>  
# Permìtir &#61; no aí proprío uocablo, Consentìr en ello pa{{an1|-}}<br>reçiendole uien, eso sí aí, que es &#61; '''[[z-|ze]][[pquy]]s [[a-|a]][[zasqua]]''' <br>  
+
# Permìtir &#61; no aí proprío uocablo, Consentìr en ello pa{{an1|-}}<br>reçiendole uien, eso sí aí, que es &#61; '''[[z-|ze]][[pquy]][[-s|s]] [[a-|a]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' <br>  
# Perpetua Coʃa &#61;  '''[[ysca|ysc]] [[uca(2)|uc]] [[a-|a]][[guene|guecua]]''' &#61;<br>  
+
# Perpetua Coʃa &#61;  '''[[ysca|ysc]] [[uca(2)|uc]] [[a-|a]][[guene|gue]][[-cua|cua]]''' &#61;<br>  
# Perpetuar alguna coʃa &#61;  '''[[ysca|ysc]] [[uca(2)|uc]] [[-b|b]][[gasqua]]''' {{an1|{{lat|l.}}}} '''[[ysca|ysc]] [[uca(2)|uc]] [[a-|a]][[guene|gue'''{{an1|-}}<br>'''ny]][[nga]]''' &#61;<br>  
+
# Perpetuar alguna coʃa &#61;  '''[[ysca|ysc]] [[uca(2)|uc]] [[-b|b]][[gasqua|ga]][[-squa|squa]]''' {{an1|{{lat|l.}}}} '''[[ysca|ysc]] [[uca(2)|uc]] [[a-|a]][[guene|gue'''{{an1|-}}<br>'''ny]][[nga]]''' &#61;<br>  
 
# Perro o perra &#61;  '''[[to]]''' &#61;<br>  
 
# Perro o perra &#61;  '''[[to]]''' &#61;<br>  
# Perseguir{{an1|,}} eſto es afligir  dar mala uida, y acosar &#61;<br>'''[[z-|ze]]{{an|[[-m|m]]}}[[baisuca|maisuca]]''' &#61;<br>  
+
# Perseguir{{an1|,}} eſto es afligir  dar mala uida, y acosar &#61;<br>'''[[z-|ze]]{{an|[[-m|m]]}}[[baisuca|mai]][[-suca|suca]]''' &#61;<br>  
# Perteneçeme a mì El haçer eso{{an1|,}} yo soì El que lo deue <br>haçer{{an1|,}}  El que tiene obligaçion &#61;  '''[[hycha]] [[gue]] [[cha-|cha]][[quysqua|qui]][[-nga|n'''<br>'''gue]][[-pqua(3)|pqua]],  [[hycha]] [[cha-|cha]][[quysqua|qui]][[-nga|gue]] [[-pqua(3)|pqua]][[-nza|nza]]''',  a mi no <br>me pertenese &#61;<br>  
+
# Perteneçeme a mì El haçer eso{{an1|,}} yo soì El que lo deue <br>haçer{{an1|,}}  El que tiene obligaçion &#61;  '''[[hycha]] [[gue]] [[cha-|cha]][[quysqua|qui]][[-ngue|n'''<br>'''gue]][[-pqua(3)|pqua]],  [[hycha]] [[cha-|cha]][[quysqua|qui]][[-ngue|ngue]] [[-pqua(3)|pqua]][[-n(4)|n]][[-za|za]]''',  a mi no <br>me pertenese &#61;<br>  
# Perteneçeme a mi El deçírlo &#61;  '''[[hycha]] [[gue]] {{cam1|[[cha-|cha]][[usqua(2)|qui]][[-nga|n]]|chaguin}}'''  
+
# Perteneçeme a mi El deçírlo &#61;  '''[[hycha]] [[gue]] {{cam1|[[cha-|cha]][[usqua(2)|qui]][[-ngue|n]]|chaguin}}'''  
  
 
|texto =
 
|texto =

Revisión actual del 11:47 27 abr 2024

Lematización[1]

  1. Perlatico vide tullido =
  2. Perder = ai btasqua, L, aguezac bgasqua, L, ai bgyisuca,
    L, bzasysuca =
  3. Perderse = azasynsuca, L, aguezac ágasqua, L, amis[-]
    qua
    =
  4. Perdido eſtar uno Con trauajos, Con miseria, Rema[-]
    tado, acauado = ie zcuine, L, ie fihiste zmi =
  5. Perder El camino = ienzas inasqua, l, ienzas zemis[-]
    qua
    . quiere desìr, yr descaminado. ies zupquac ai[-]
    my
    ne
    , L, zinquyne. estos dos son los propríos =
  6. Perdime = zquyhycas maquine =
  7. Perdiz = quizo =
  8. Perdonar = a[y]pqua zegusquaza =
  9. Pereʃoso = achinan mague, acain mague, aioho[-]
    za
    n mague
    =
  10. Permaneçer = ysc uc zeguene =
  11. Permìtir = no aí proprío uocablo, Consentìr en ello pa[-]
    reçiendole uien, eso sí aí, que es = zepquys azasqua
  12. Perpetua Coʃa = ysc uc aguecua =
  13. Perpetuar alguna coʃa = ysc uc bgasqua [l.] ysc uc ague[-]
    ny
    nga
    =
  14. Perro o perra = to =
  15. Perseguir[,] eſto es afligir dar mala uida, y acosar =
    ze[m]maisuca =
  16. Perteneçeme a mì El haçer eso[,] yo soì El que lo deue
    haçer[,] El que tiene obligaçion = hycha gue chaquin
    gue
    pqua, hycha chaquingue pquanza
    , a mi no
    me pertenese =
  17. Perteneçeme a mi El deçírlo = hycha gue chaquin[2]
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 97v.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido chaguin.
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.