De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
 
(No se muestran 15 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 7: Línea 7:
  
 
{{der|76}}  
 
{{der|76}}  
<center><h2>{{t_l|F}}</h2></center>  
+
<center><h2>{{cam1|E|F}}</h2></center>  
 
 
# Fabula &#61;  '''[[quycagua]]''', {{lat|l,}} '''[[quyca(2)|quyca]]''' &#61;<br>
 
# Fabulas Contar &#61;  '''[[quyca(2)|quyca]] [[z-|ze]][[-g|g]][[usqua(2)|usqua]]''' &#61;<br>
 
# Facíl coʃa ʃera &#61;  '''[[cho]][[nga]] [[a-|a]][[n-|n]][[quysqua|quy]]''' &#61;<br>
 
# Falso es &#61;  '''[[ocasa|ocas]] [[nza]]''', {{lat|l,}} '''[[a-|a]][[gues]]nuc [[nza]]''' &#61;<br>
 
# Falso oro &#61;  '''[[neia]] [[nza]]''' &#61;<br>
 
# Falso Díos &#61;  '''[[Dios]] [[nza]]''' &#61;<br>
 
# Falso teſtimonio &#61;  '''[[muyngua]]''', {{lat|l,}} '''[[muynguago]]''' &#61;<br>
 
# Falso teſtimonìo desír &#61;  '''[[muyngua]] [[z-|ze]][[-g|g]][[usqua(2)|usqua]]''' &#61;<br>
 
# Falso teſtimonio leuanta{{t_l|r}} a otro &#61;  '''[[muyngua]] [[yc]] [[z-|Ze]][[-g|g]][[usqua(2)|usqua]]''', <br> {{lat|L,}} '''[[yenza]] [[yc]] [[z-|ze]][[-g|g]][[usqua(2)|usqua]]''', {{lat|l,}} '''[[muyngua]] [[yn]] [[-b|b]][[zysqua]]''' &#61;<br>
 
# Faltar  eſtar auʃente &#61;  '''[[z-|ze]][[guene|gue]]za''' &#61;<br>
 
# Faltar a míʃa &#61;  '''[[misa]][[-z|z]] [[ys]] [[-b|b]][[tasqua]]''' &#61;<br>
 
# Faltar no auer &#61;  '''[[a-|a]][[gue]][[-za|za]]'''  que falta? &#61; '''[[ipqua(2)|Ipqu]]o [[a-|a]][[gue]][[-za|za]]'''<br>
 
 
 
# Falta me hase &#61;  '''apquaz bzysqua'''.  falta te hago &#61; <br>'''zypqua zabzysqua'''.  falta le haçe la carne:  '''chi''' [-] <br> '''hic ypqua zabzysqua''' &#61;<br>
 
# Falta hago, falta haceʃ  &.<sup>a</sup>  eſto es  echan menoʃ &#61; <br> '''zypqua gue gue, mypqua gue gue,  apqua gue gue''' &#61;<br>
 
# Faltar,  Zafarse,  escabullírse, escusarse &#61;  '''ys zemas''' [-] <br> '''qua''' &#61;<br>
 
# Faltame la comída, faltame la manta  &.<sup>a</sup> &#61;  '''zquychy''' [-] <br> '''quy  magueza  zefoí magueza''',  no te faltara la comida  <br> '''mquychyquy zagueza cagazínga''' &#61;<br>
 
# Faltome El veſtido &#61; '''gympquac zemisqua'''. no te faltara<br> El veſtido: '''gympquac mizinga'''  &#61; <br>
 
# Faltar  no alcanzar &#61;  '''ys agusqua'''.  pret.<sup>o</sup>  '''aguque'''.  partí[-] <br>çìpios: '''agusca, aguea, agunga'''  exemplos:  Cortase una
 
{{der|veſtidura}}
 
 
 
 
 
|morfo =
 
 
 
# [[a-|A]][[ypqua|pqua]][[-z|z]] [[-b|b]][[zysqua|zysqua]] - [[z-|z]][[ypqua|ypqua]][[-z|z]], [[a-|a]][[-b|b]][[zysqua|zysqua]] - [[chihica|chihic]] [[ypqua|ypqua]][[-z|z]] [[a-|a]][[-b|b]][[zysqua|zysqua]]
 
# [[z-|Z]][[ypqua|ypqua]] [[gue]] [[gue]], [[um-|m]][[ypqua|ypqua]] [[gue]] [[gue]], [[a-|a]][[ypqua|pqua]] [[gue]] [[gue]]
 
# Ys [[z-|ze]][[masqua|masqua]]
 
# [[z-|Z]][[quychyquy|quychyquy]]  [[ma-|ma]][[gue]][[-za|za]], [[z-|ze]][[foi|foi]] [[ma-|ma]][[gue]][[-za|za]] - [[m-|m]][[quychyquy|quychyquy]][[-z|z]]  [[a-|a]][[gue]][[-za|za]][[-c|c]] [[a-|a]][[gasqua|gazinga]]
 
# Ys [[a-|a]][[gusqua|gusqua]] -  [[a-|a]][[gusqua|guque]] - [[a-|a]][[gusqua|gusca]], [[a-|a]][[gusqua|guca]], [[a-|a]][[gusqua|gunga]]
 
  
 +
# Fabula &#61;  '''[[quycagua]]''', {{lat|l,}} '''[[quyca(3)|quyca]]''' &#61;<br>
 +
# Fabulas Contar &#61;  '''[[quyca(3)|quyca]] [[z-|ze]][[-g|g]][[usqua(2)|u]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>
 +
# Facíl coʃa ʃera &#61;  '''[[cho]][[nga]] [[a-|a]][[-n-|n]][[quysqua|quy]]''' &#61;<br>
 +
# Falso es &#61;  '''[[ocasa|ocas]][[-n(4)|n]][[-za|za]]''', {{lat|l,}} '''[[a-|a]][[gues]][[nuca|nuc]] [[-n(4)|n]][[-za|za]]''' &#61;<br>
 +
# Falso oro &#61;  '''[[neia]][[-n(4)|n]][[-za|za]]''' &#61;<br>
 +
# Falso Díos &#61;  '''[[Dios]][[-n(4)|n]][[-za|za]]''' &#61;<br>
 +
# Falso teſtimonio &#61;  '''[[muyngua]]''', {{lat|l,}} '''[[muynguago|muyngua]][[-go|go]]''' &#61;<br>
 +
# Falso teſtimonìo desír &#61;  '''[[muyngua]] [[z-|ze]][[-g|g]][[usqua(2)|u]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>
 +
# Falso teſtimonio leuanta{{t_l|r}} a otro &#61;  '''[[muyngua]] [[yc]] [[z-|Ze]][[-g|g]][[usqua(2)|u]][[-squa|squa]]''', <br> {{lat|L,}} '''[[yenza]] [[yc]] [[z-|ze]][[-g|g]][[usqua(2)|u]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[muyngua]] [[yn]] [[-b|b]][[zysqua]]''' &#61;<br>
 +
# Faltar{{an1|,}} eſtar auʃente &#61;  '''[[z-|ze]][[gue]][[-za|za]]''' &#61;<br>
 +
# Faltar a míʃa &#61;  '''[[misa]][[-z|z]] [[ys]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>
 +
# Faltar{{an1|,}} no auer &#61;  '''[[a-|a]][[gue]][[-za|za]]'''  que falta? &#61; '''[[ipqua(2)|Ipqu]]o [[a-|a]][[gue]][[-za|za]]'''<br>
 +
# Falta me hase &#61;  '''[[a-|a]][[ypqua(2)|{{an|y}}pqua]][[-z|z]] [[-b|b]][[zysqua|zy]][[-squa|squa]]'''.  falta te hago &#61; <br>'''[[z-|z]][[ypqua(2)|ypqua]][[-z|z]] [[a-|a]][[-b|b]][[zysqua|zy]][[-squa|squa]]'''.  falta le haçe la carne:  '''[[chihica|chi''' {{an1|-}} <br> '''hic]] [[ypqua(2)|ypqua]][[-z|z]] [[a-|a]][[-b|b]][[zysqua|zy]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>
 +
# Falta hago, falta haceʃ  &.<sup>a</sup>  eſto es  echan menoʃ &#61; <br> '''[[z-|z]][[ypqua(2)|ypqua]] [[gue]] [[gue]], [[m-|m]][[ypqua]] [[gue]] [[gue]],  [[a-|a]][[ypqua(2)|{{an|y}}pqua]] [[gue]] [[gue]]''' &#61;<br>
 +
# Faltar,  Zafarse,  escabullírse, escusarse &#61;  '''[[ys]] [[z-|ze]][[masqua(3)|ma]][[-squa|s'''{{an1|-}} <br> '''qua]]''' &#61;<br>
 +
# Faltame la comída, faltame la manta  &.<sup>a</sup> &#61;  '''[[z-|z]][[quychyquy|quychy'''{{an1|-}}<br>'''quy]]  [[ma-|ma]][[gue]][[-za|za]]  [[ze-|ze]][[foi]] [[ma-|ma]][[gue]][[-za|za]]''',  no te faltara la comida  <br> '''[[m-|m]][[quychyquy]][[-z|z]] [[a-|a]][[gue]][[-za|za]][[-c|c]] [[a-|a]][[gasqua|ga]][[-zi|zi]][[-nga|nga]]''' &#61;<br>
 +
# Faltome El veſtido &#61; '''[[gympqua]][[-c|c]] [[z-|ze]][[misqua|mi]][[-squa|squa]]'''. no te faltara<br> El veſtido: '''[[gympqua]][[-c|c]] {{an|[[m-|m]]}}[[misqua|mi]][[-zi|zi]][[-nga|nga]]'''  &#61; <br>
 +
# Faltar{{an1|,}} no alcanzar &#61;  '''[[ys]] [[a-|a]][[gusqua(2)|gu]][[-squa|squa]]'''.  pret.<sup>o</sup>  '''[[a-|a]][[gusqua(2)|guque]]'''.  partí{{an1|-}} <br>çìpios: '''[[a-|a]][[gusqua(2)|gu]][[-sca|sca]], [[a-|a]][[gusqua(2)|guc]][[-a|a]], [[a-|a]][[gusqua(2)|gu]][[-nga|nga]]'''  exemplos:  Cortase una
 +
{{der|veſtidura}}
  
 
|texto =
 
|texto =

Revisión actual del 12:17 25 mar 2024

Lematización[1]
76

E[2]

  1. Fabula = quycagua, l, quyca =
  2. Fabulas Contar = quyca zegusqua =
  3. Facíl coʃa ʃera = chonga anquy =
  4. Falso es = ocasnza, l, aguesnuc nza =
  5. Falso oro = neianza =
  6. Falso Díos = Diosnza =
  7. Falso teſtimonio = muyngua, l, muynguago =
  8. Falso teſtimonìo desír = muyngua zegusqua =
  9. Falso teſtimonio leuantar a otro = muyngua yc Zegusqua,
    L, yenza yc zegusqua, l, muyngua yn bzysqua =
  10. Faltar[,] eſtar auʃente = zegueza =
  11. Faltar a míʃa = misaz ys btasqua =
  12. Faltar[,] no auer = agueza que falta? = Ipquo agueza
  13. Falta me hase = a[y]pquaz bzysqua. falta te hago =
    zypquaz abzysqua. falta le haçe la carne: chi [-]
    hic
    ypquaz abzysqua
    =
  14. Falta hago, falta haceʃ &.a eſto es echan menoʃ =
    zypqua gue gue, mypqua gue gue, a[y]pqua gue gue =
  15. Faltar, Zafarse, escabullírse, escusarse = ys zemas[-]
    qua
    =
  16. Faltame la comída, faltame la manta &.a = zquychy[-]
    quy
    magueza zefoi magueza
    , no te faltara la comida
    mquychyquyz aguezac agazinga =
  17. Faltome El veſtido = gympquac zemisqua. no te faltara
    El veſtido: gympquac [m]mizinga =
  18. Faltar[,] no alcanzar = ys agusqua. pret.o aguque. partí[-]
    çìpios: agusca, aguca, agunga exemplos: Cortase una
veſtidura
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 76r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido F.
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.