De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
 
(No se muestran 16 ediciones intermedias de 4 usuarios)
Línea 3: Línea 3:
 
|anterior = fol 140r
 
|anterior = fol 140r
 
|siguiente = fol 141r
 
|siguiente = fol 141r
|foto = Manuscrito_158_BNC_vocabulario_-_fol_140v.jpg
+
|foto = Manuscrito_158_BNC_Catecismo_-_fol_140v.jpg
 +
|morfo_d =
 +
 
 +
<center><h2>El sexto mandam.<sup>to</sup></h2></center>
 +
 
 +
# '''[[mancebado|Mançebado]][[-c|c]] [[m-|um]][[guene|guyn]][[-uoa|uoa]]'''. eſtas amançebado{{an1|?}}_ <br>
 +
# '''[[fica|Fica]][[-z|z]] [[a-|a]][[quynsuca|quyn]] [[mancebar|mançebar]][[-c|c]] {{cam1|[[m-|um]][[guene]]|umguenua}}'''. quanto {{cam|temp|tiempo}} a que <br>eſtas amançebado{{an1|?}} &#61;<br>
 +
# '''[[fucha|Fucha]] [[fi]][[-oa|oa]] [[a-|a]][[boza(2)|boza]] [[m-|um]][[-m|m]][[isqua|i]][[-oa|oa]] [[pecar]] [[m-|um]]{{an|[[-m|m]]}}[[quysqua|quy]][[-oa|oa]]''', Con <br>quantas mugeres aueis pecado{{an1|?}} &#61;<br>
 +
# '''[[ata|Ata]] [[ata]] [[achyc|achc]], [[achyc|achc]] [[yca]] [[fica(2)|fica]][[-c|q]][[-ua(2)|ua]] [[a-|a]][[boza(2)|boza]] [[pecar]] [[m-|m]]{{an|[[-m|m]]}}[[quysqua|quy]]''' <br>quantas ueʃes aueis pecado Con cada una{{an1|?}} &#61;<br>
 +
# '''[[yca|Yca]] [[bica]][[-ca|ca]] [[a-|a]][[yba|{{an|y}}ba]][[-s|s]] [[m-|um]][[zysqua|zeque]][[-oa|oa]] [[m-|um]][[?|pquynía]] [[a-|a]][[gasqua|ga]]'''. quan{{an1|-}} <br>tas ueʃes las aueís penʃado y deʃeado{{an1|?}} &#61;<br>
 +
# '''[[guasgua]] [[fucha]] [[sa(2)|sa]] [[cha]][[-c|c]] [[a-|a]][[zasqua|za]][[-za|za]] [[m-|um]]{{an|[[-m|m]]}}[[isqua|i]][[-oa|oa]]'''. aueis pe{{an1|-}}<br>cado Con alguna donçella{{an1|?}} &#61;<br>
 +
# '''[[fucha|Fucha]] [[atybe|atube]] [[boza(2)|boza]] [[m-|um]]{{an|[[-m|m]]}}[[isqua|i]][[-oa|oa]] [[m-|um]][[uaque]] [[m-|um]][[soque(2)|soque]] [[?|hyuy'''{{an1|-}} <br>'''cha]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]] [[ba(2)|ba]] [[m-|um]][[gyi]] [[m-|um]][[-m|m]][[isqua|i]][[-oa|oa]]''', aueis pecado <br>Con alguna muger que ʃea vueſtra tia vueſtra nue{{an1|-}} <br>ra o vueſtra parienta{{an1|?}} &#61;<br>
 +
# '''[[a-|A]][[fucha]] [[a-|a]][[saoa]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guequa]] [[a-|a]][[saoa]] [[ma-|ma]][[gue]][[-za|za]]''' aueíʃ <br>pecado Con alguna Caʃada o soltera{{an1|?}} &#61;<br>
 +
# '''[[m-|Vm]][[comadre|Comadre]] [[a-|a]][[chuta]] [[sue]][[-c|que]] [[ma-|ma]][[gasqua|gaia]] [[confirmar|Confirmar]]''' <br>'''[[ma-|ma]][[quysqua|quyia]] [[pecar]] [[m-|m]][[?|uygan]][[-oa|oa]] [[com]] [[xis]] [[-m|um]][[aisado]]''' <br>'''[[boza(2)|boza]] [[m-|um]][[-m|m]][[isqua|i]][[-oa|oa]] [[com]] [[a-|a]][[yba|{{an|y}}ba]][[-s|s]] [[m-|um]]{{an|[[-m|m]]}}[[zysqua|zequy]][[-oa|oa]]'''. aueís peca{{an1|-}} <br>do Con V{{t_l|u}}eſtra comadre o aijada de bautísmo &#61;<br>o Confirmaçíon o aueislo deʃeado{{an1|?}} &#61;<br>
 +
# '''[[casar]][[-c|c]] [[m-|um]][[guene|guen]][[-uoa|uoa]] [[m-|um]][[gui]][[-z|z]] [[a-|a]][[guene|guen]][[-ua(2)|ua]]''' {{t_l|ʃoíʃ}} ca{{an1|-}} <br>ʃado &#61;<br>
 +
# '''[[to|To]] [[maia]] [[bohoza]] [[m-|um]][[-m|m]][[isqua|i]][[-oa|oa]]: [[mue]] [[m-|um]][[gues|gus]]pqua''' <br>'''[[cha]] [[bohoza]] [[m-|um]][[-m|m]][[isqua|i]][[-oa|oa]]'''.  aueis pecado con algun <br>animal o Con otro honbre Como uos{{an1|?}} &#61;<br>
 +
# '''[[fucha|Fucha]] [[atybe|atube]] [[m-|m]]{{an|[[-m|m]]}}[[istysuca|iſty]][[-nan|nan]] [[com]] [[m-|um]][[pquy]][[-n|n]]'''<br>
 +
{{der| {{rec||'''agana'''}} }}
 +
 
 
|texto =
 
|texto =
  
Línea 9: Línea 27:
  
  
'''Manfebadoc umguynuoa?''' ¿ Estás aman ebado?  
+
'''Mançebadoc umguynuoa?''' ¿Estás amançebado? <br>
  
'''Ficazaquyn manfebarc umguene?''' ¿Quánto t[iempo a que éstás aman ebado?
+
'''Ficazaquyn manfçebarc umguene?''' ¿Quánto t[i]emp[o] a que <br> éstás amançebado? <br>
  
'''Fucha fio¿i aboza ummioa pecar umquyoa?''' ¿ Con quán¬ tas mugeres auéis pecado?  
+
'''Fucha fioa aboza ummioa pecar umquyoa?''' ¿Con <br> quántas mugeres auéis pecado? <br>
  
'''Ata ata achcachcycaficaqua aboza pecar mquy?''' ¿ Quántas ueses, auéis pecado son cada una?  
+
'''Ata ata achcachcyc aficaqua aboza pecar mquy?''' <br> ¿Quántas ueses, auéis pecado son cada una? <br>
  
'''Yc abicaca abaS' umzequeoa umpquynia aga?''' ¿Quántas ueses las auéis pensado y deseado?  
+
'''Yc abicaca abas umzequeoa umpquynia aga?''' ¿Quán <br> tas ueses las auéis pensado y deseado? <br>
  
'''Guasgua fucha sachac azaza ummioa?''' ¿ Auéis pecado con alguna don ella?  
+
'''Guasgua fucha sachac azaza ummioa?''' ¿Auéis pe <br> cado con alguna donçella? <br>
  
'''Fucha atube boza umioa umuaque umsequehyuychac aguequa ba umgyi ummioa?''' ¿Auéis pecado con alguna muger que sea uestra tía, vuestra nuera o vuestra parienta?
+
'''Fucha atube boza umioa umuaque umsequehyuy <br> chac aguequa ba umgyi ummioa?''' ¿Auéis pecado <br> con alguna muger que sea vuestra tía, vuestra nue <br> ra o vuestra parienta? <br>
 
 
'''Afucha asaoac aguequa asaoa magueza''' ¿Auéis pecado con alguna casada o soltera?
+
'''Afucha asaoac aguequa asaoa magueza''' ¿Auéis <br> pecado con alguna casada o soltera? <br>
 +
 
 +
'''Vmcomadre achuta sueque magaia confirmar <br> maquyia pecar muyganoa com xis umaisado <br> boza ummioa com abas umzequyoa?''' ¿Auéis peca <br> do con vuestra comadre o aijada de bautismo <br> o confirmación o auéislo deseado? <br>
 +
 
 +
'''Casarc umguenuoa umguizaguenua?''' ¿Sois ca <br> sado?  
  
'''Vmcomadre achuta sueque magaia confirmar maquyia pecar muyganoa, om, xis umaisado boza ummioa com abas umzequyoa?''' ¿Auéis pecado con, vuestra comadre o aijada de bautismo o confirmación o auéislo deseado?  
+
'''Tomaia bohoza ummioa mue umguspqua <br> cha bohoza ummioa?''' ¿ Auéis pecado con algún <br> animal o con otro honbre como uos? <br>
  
'''Calsarc umguenuoa umguizaguenua?''' ¿Sois casado?
+
'''Fucha atube mistynan com umpquyn'''
  
'''Tomaia bohoza ummioa mue umguspquacha bohoza ummioa?''' ¿ Auéis pecado con algÚn animal o con otro ,honbre como uos?
 
  
 
}}
 
}}

Revisión actual del 18:19 25 mar 2024

Lematización[1]

El sexto mandam.to

  1. Mançebadoc umguynuoa. eſtas amançebado[?]_
  2. Ficaz aquyn mançebarc umguene[2] . quanto temp[3] a que
    eſtas amançebado[?] =
  3. Fucha fioa aboza ummioa pecar um[m]quyoa, Con
    quantas mugeres aueis pecado[?] =
  4. Ata ata achc, achc yca ficaqua aboza pecar m[m]quy
    quantas ueʃes aueis pecado Con cada una[?] =
  5. Yca bicaca a[y]bas umzequeoa umpquynía aga. quan[-]
    tas ueʃes las aueís penʃado y deʃeado[?] =
  6. guasgua fucha sa chac azaza um[m]ioa. aueis pe[-]
    cado Con alguna donçella[?] =
  7. Fucha atube boza um[m]ioa umuaque umsoque hyuy[-]
    cha
    c aguequa ba umgyi ummioa
    , aueis pecado
    Con alguna muger que ʃea vueſtra tia vueſtra nue[-]
    ra o vueſtra parienta[?] =
  8. Afucha asaoac aguequa asaoa magueza aueíʃ
    pecado Con alguna Caʃada o soltera[?] =
  9. VmComadre achuta sueque magaia Confirmar
    maquyia pecar muyganoa com xis umaisado
    boza ummioa com a[y]bas um[m]zequyoa. aueís peca[-]
    do Con Vueſtra comadre o aijada de bautísmo =
    o Confirmaçíon o aueislo deʃeado[?] =
  10. casarc umguenuoa umguiz aguenua ʃoíʃ ca[-]
    ʃado =
  11. To maia bohoza ummioa: mue umguspqua
    cha bohoza ummioa. aueis pecado con algun
    animal o Con otro honbre Como uos[?] =
  12. Fucha atube m[m]iſtynan com umpquyn
[agana]
Fotografía[4]
Manuscrito 158 BNC Catecismo - fol 140v.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido umguenua.
  3. Creemos que lo correcto debió ser "tiempo" en lugar de "temp".
  4. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.