De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
Línea 8: Línea 8:
 
<br>
 
<br>
 
# Caçique &#61;  '''[[psihipqua]]'''.  <br>
 
# Caçique &#61;  '''[[psihipqua]]'''.  <br>
# Caçicar, haçerʃe Caʃíque &#61;  '''[[z-|Z]][[psihipquansuca]]  [[m-|m]][[psihipquansuca|si'''[-]<br> '''hipquansuca]]'''  <br>
+
# Caçicar, haçerʃe Caʃíque &#61;  '''[[z-|Z]][[psihipquansuca|psihipqua]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]  [[m-|m]][[psihipquansuca|si'''[-]<br> '''hipqua]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]'''  <br>
 
# Cada uno &#61;  '''[[achyc]], [[achyc]]''',  <br>
 
# Cada uno &#61;  '''[[achyc]], [[achyc]]''',  <br>
 
# Cada uno de por ʃí &#61;  '''[[achyc]], [[achyc]]''',  <br>
 
# Cada uno de por ʃí &#61;  '''[[achyc]], [[achyc]]''',  <br>
Línea 18: Línea 18:
 
# Cada uno de los dos &#61;  '''[[boza|boze]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''' &#61; <br>
 
# Cada uno de los dos &#61;  '''[[boza|boze]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''' &#61; <br>
 
# Cada uno de los treʃ &#61;  '''[[mica|mi<sup>c</sup>]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''' &#61; <br>
 
# Cada uno de los treʃ &#61;  '''[[mica|mi<sup>c</sup>]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''' &#61; <br>
# Cada uno de los tres me pide una manta &#61;  '''[[mica|mi<sup>c</sup>]][[-n|n]] [[uca(2)|uc]]'''&#61; <br> '''[[boi]] [[ata]] {{cam1|[[cha-|oha]][[hac]]|chahac}} [[zisqua|zisca]] [[fuyza|fuẏzy]] [[gue]]''' &#61; <br>
+
# Cada uno de los tres me pide una manta &#61;  '''[[mica|mi<sup>c</sup>]][[-n|n]] [[uca(2)|uc]]'''&#61; <br> '''[[boi]] [[ata]] {{cam1|[[cha-|oha]][[hac]]|chahac}} [[zisqua|zi]][[-sca|sca]] [[fuyza|fuẏzy]] [[gue]]''' &#61; <br>
# Cada uno de los quatro Conto su Cuento: &#61;  '''[[muyhyca]][[-n|n]] [[uca(2)|uc]]''' <br> '''[[quyca(3)|quyca]] [[ata]], [[usqua(2)|uza]] [[fuyza|fuyze]] [[gue]]'''&#61;  <br>
+
# Cada uno de los quatro Conto su Cuento: &#61;  '''[[muyhyca]][[-n|n]] [[uca(2)|uc]]''' <br> '''[[quyca(3)|quyca]] [[ata]], [[usqua(2)|uz]][[-a|a]] [[fuyza|fuyze]] [[gue]]'''&#61;  <br>
 
# Cada uno de los çínco &#61;  '''[[hyzca|hyzy<sup>c</sup>]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''',  de los seis &#61; '''[[tas]]'''[-]<br>'''[[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''',  de los  çiete,  '''[[cuhupqua]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''',  de los ocho,  '''[[suhuza]]'''[-]<br> '''[[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''', de los nuebe, '''[[aca|ac]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''' - de los diez, '''[[ubchihica]][[-n|n]] [[uca(2)|u'''[-]<br> '''ca]]''', de los onze, '''[[quihicha]] [[ata|aty]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]'''.  de los doʃe,  '''[[quihicha|quihi'''[-]<br> '''cha]] [[boza|boze]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''', y aʃi ua ʃubiendo &#61; <br>
 
# Cada uno de los çínco &#61;  '''[[hyzca|hyzy<sup>c</sup>]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''',  de los seis &#61; '''[[tas]]'''[-]<br>'''[[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''',  de los  çiete,  '''[[cuhupqua]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''',  de los ocho,  '''[[suhuza]]'''[-]<br> '''[[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''', de los nuebe, '''[[aca|ac]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''' - de los diez, '''[[ubchihica]][[-n|n]] [[uca(2)|u'''[-]<br> '''ca]]''', de los onze, '''[[quihicha]] [[ata|aty]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]'''.  de los doʃe,  '''[[quihicha|quihi'''[-]<br> '''cha]] [[boza|boze]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''', y aʃi ua ʃubiendo &#61; <br>
 
# Cada uno de los veinte &#61;  '''[[gueta|guete]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''' &#61; <br>
 
# Cada uno de los veinte &#61;  '''[[gueta|guete]][[-n|n]] [[uca(2)|uca]]''' &#61; <br>

Revisión del 10:54 2 mar 2023

Lematización[1]

  1. Caçique = psihipqua.
  2. Caçicar, haçerʃe Caʃíque = Zpsihipquansuca msi[-]
    hipqua
    nsuca

  3. Cada uno = achyc, achyc,
  4. Cada uno de por ʃí = achyc, achyc,
  5. Cada hombre = muysca ata muysca ata, L, muys[-]
    quy
    s muysquisa
    =
  6. Cada uno tiene ʃu angel = muysca ata muysca ata
    angeln uca fuyzy gue =
  7. Cada uno tiene ʃu madre = muysca ata muysca ata
    aguaian uca fuyzy gue =
  8. Cada uno tiene su manta = muysca ata muysca ata
    aboin uca fuyzy gue =
  9. Cada uno se quiere ír = ʃienga cuhuc aguecua fuy[-]
    zy
    gue
    =
  10. Cada uno de los dos = bozen uca =
  11. Cada uno de los treʃ = micn uca =
  12. Cada uno de los tres me pide una manta = micn uc=
    boi ata ohahac[2] zisca fuẏzy gue =
  13. Cada uno de los quatro Conto su Cuento: = muyhycan uc
    quyca ata, uza fuyze gue=
  14. Cada uno de los çínco = hyzycn uca, de los seis = tas[-]
    n uca, de los çiete, cuhupquan uca, de los ocho, suhuza[-]
    n uca, de los nuebe, acn uca - de los diez, ubchihican u[-]
    ca
    , de los onze, quihicha atyn uca. de los doʃe, quihi[-]
    cha
    bozen uca
    , y aʃi ua ʃubiendo =
  15. Cada uno de los veinte = gueten uca =
  16. Cada uno tiene ʃu angel que le enseńa = muysca ata muysca
ata angel
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 31v.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido chahac.
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.