De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
Línea 32: Línea 32:
 
A montones = '''{{cam1|[[a-|A]][[chunosuca|chonu]][[-ca|ca]]|Achunoca}}'''.<br>
 
A montones = '''{{cam1|[[a-|A]][[chunosuca|chonu]][[-ca|ca]]|Achunoca}}'''.<br>
  
Amortecerse, desmayarse = '''Ysmuynyque chabgasqua'''. {{lat|l.}} '''Zegas'''-<br>
+
Amortecerse, desmayarse = '''[[ys(2)|Ys]] [[muynsuca|muyny]][[-que|que]] [[cha(4)|cha]] [[-b|b]][[gasqua|ga]][[-squa|squa]]'''. {{lat|l.}} '''[[ze-|Ze]][[gasqua|ga]][[-squa|s'''-<br>
'''qua'''. {{lat|l.}} '''Chahas amuynsuca'''.<br>
+
'''qua]]'''. {{lat|l.}} '''[[cha-|Cha]][[has]] [[a-|a]][[muynsuca|muyn]][[-suca|suca]]'''.<br>
  
Ampollarse una cosa, ó avexigarse = '''Siez yquy agahazysuca'''.<br>
+
Ampollarse una cosa, ó avexigarse = '''[[sie(2)|Sie]][[-z|z]] [[yquy]] [[a-|a]][[gahazysuca|gahazy]][[-suca|suca]]'''.<br>
  
Ambos = '''tamca'''. {{lat|l.}} '''tamquenuca'''. {{lat|l.}} '''bozenuca'''.<br>
+
Ambos = '''[[tama|tam]][[-ca|ca]]'''. {{lat|l.}} '''[[tama|tam]][[-que|que]][[?|nuca]]'''. {{lat|l.}} '''[[boza|boze]][[?|nuca]]'''.<br>
  
 
Anca = '''[[gypqua|Gypqua]]'''.<br>
 
Anca = '''[[gypqua|Gypqua]]'''.<br>

Revisión del 11:39 3 jun 2022

{{{texto}}}
Lematización[1]
A medio dia = Suaz quypquas anyquy. l. Sua quychquysa. l. quychquy-

c apqua. l. Sua zytas aniquy. l. Su agaz as anyquy.

Amenazar.
Amedrentar.
Atemorizar.
Espantar.
}



A menudo. = Atyzaca Atyzaca. l. Spquina spquina.

Amigo honesto = Guaque. l. hisque atyzyn mague.

A mi vista, id est, viendolo yo = Zupqua fihistana. l. Zubana.
Vistelo tu ir = muban anaoa? vel. mupqua fihistan anaoa?
l. muez mmistuas ana?

A mi vista, id est, à lo q.e me pareció à mi vista = Zupquachieca.

A la vista humana = Muysca opquachieca.

Amontonar = Asan Asan. l. Agyn agyn zebquysqua. l. Zeb-
chunos Zebquysqua. l. Zebchunoasuca. l. Zeguatosuca.

A montones = Achonuca[2] .

Amortecerse, desmayarse = Ys muynyque cha bgasqua. l. Zegas-
qua
. l. Chahas amuynsuca.

Ampollarse una cosa, ó avexigarse = Siez yquy agahazysuca.

Ambos = tamca. l. tamquenuca. l. bozenuca.

Anca = Gypqua.

Ancha cosa = Afihistague. Pero del anchor de la Ygl.a casa, o
de qualq.r cosa q.e tiene hueco, no se dice sino - Atyegue.

Andar = Ynynsuca.

Andar por tras mugeres el deshonesto = fuch oque zemisqua.

Andar, hoc est, al talle q.e decimos por ay anda = isynsuca. Por
ay anda = As asyne.

Andar sobre un pie = Zecoquyngosqua.

Andar descaminado = Zinquynsuca. l. ien zasinasqua. l. ien-
zas zemisqua.

Angosto = Atyeza. l. Afihistaza. l. Afihista magueza, confor-
me lo q.e está dicho de lo ancho.

Animoso = Atyhyba cuhumague.

Animar à otro = Apquyquy cuhumqu ebgasqua. l. Apuyquy
Zebcuhumysuca. Neutros correlativos de estos = Apquyquy
cuhuma cagasqua, Apuyquy acuhumynsuca.

Anoche prima noche = Zasca.



Referencias

  1. Realizada manualmente por Diego F. Gómez.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido Achunoca.