De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
Línea 6: Línea 6:
 
|morfo_d =  
 
|morfo_d =  
  
<!--
 
  
 
A medio dia = '''[[sua|Sua]][[-z|z]] [[quypqua]][[-s|s]] [[a-|a]][[nysqua|nyquy]]'''. {{lat|l.}} '''[[sua|Su<sup>a</sup>]] [[quychquy]][[-sa|sa]]'''. {{lat|l.}} '''[[quychquy]]'''-<br>
 
A medio dia = '''[[sua|Sua]][[-z|z]] [[quypqua]][[-s|s]] [[a-|a]][[nysqua|nyquy]]'''. {{lat|l.}} '''[[sua|Su<sup>a</sup>]] [[quychquy]][[-sa|sa]]'''. {{lat|l.}} '''[[quychquy]]'''-<br>
Línea 70: Línea 69:
 
</div>
 
</div>
  
-->
+
 
 +
 
  
  
  
 
|texto =  
 
|texto =  
 +
 
A medio dia = '''Suaz quypquas anyquy'''. {{lat|l.}} '''Suquychquysa'''. {{lat|l.}} '''quychquy'''-<br>
 
A medio dia = '''Suaz quypquas anyquy'''. {{lat|l.}} '''Suquychquysa'''. {{lat|l.}} '''quychquy'''-<br>
 
'''capqua'''. {{lat|l.}} '''Suazytas aniquy'''. {{lat|l.}} '''Suagaz as anyquy'''.<br>
 
'''capqua'''. {{lat|l.}} '''Suazytas aniquy'''. {{lat|l.}} '''Suagaz as anyquy'''.<br>

Revisión del 16:17 4 abr 2023

A medio dia = Suaz quypquas anyquy. l. Suquychquysa. l. quychquy-

capqua. l. Suazytas aniquy. l. Suagaz as anyquy.

Amenazar.
Amedrentar.
Atemorizar.
Espantar.
}

Apuyquy zebiasqua. l. Achie zebiasqua.
Amedrentarse, &c. Zepuyquy zaiansuca.


A menudo. = Atyzaca Atyzaca. l. Spquina spquina.

Amigo honesto = Guaque. l. hisque atyzyn mague.

A mi vista, id est, viendolo yo = Zupqua fihistana. l. Zubana.
Vistelo tu ir = muban anaoa? vel. mupqua fihistan anaoa?
l. muez mistuas ana?

A mi vista, id est, à lo q.e me pareció à mi vista = Zupqua chieca.

A la vista humana = Muysca opqua chieca.

Amontonar = Asan Asan. l. Agyn agyn zebquysqua. l. Zeb-
chunos Zebquysqua. l. Zebchuno asuca. l. Zeguatosuca.

A montones = Achonuca.

Amortecerse, desmayarse = Ysmuynyque chabgasqua. l. Zegas-
qua. l. Chahas amuynsuca.

Ampollarse una cosa, ó avexigarse = Siez yquy agahazysuca.

Ambos = tamca. l. tamquenuca. l. bozenuca.

Anca = Gypqua.

Ancha cosa = Afihistague. Pero del anchor de la Ygl.a casa, o
de qualq.r cosa q.e tiene hueco, no se dice sino - Atyegue.

Andar = Ynynsuca.

Andar por tras mugeres el deshonesto = fuchoque zemisqua.

Andar, hoc est, al talle q.e decimos por ay anda = isynsuca. Por
ay anda = Asasyne.

Andar sobre un pie = Zeco quyngosqua.

Andar descaminado = Zinquynsuca. l. ien zasinasqua. l. ien-
zas zemisqua.

Angosto = Atyeza. l. Afihistaza. l. Afihista magueza, confor-
me lo q.e está dicho de lo ancho.

Animoso = Atyhyba cuhumague.

Animar à otro = Apquyquy cuhumqu ebgasqua. l. Apuyquy
Zebcuhumysuca. Neutros correlativos de estos = Apquyquy
cuhuma cagasqua, Apuyquy acuhumynsuca.

Anoche prima noche = Zasca.

Lematización[1]
A medio dia = Suaz quypquas anyquy. l. Sua quychquysa. l. quychquy-

c apqua. l. Suaz ytas aniquy. l. Suagaz as anyquy.

Amenazar.
Amedrentar.
Atemorizar.
Espantar.
}



A menudo. = Atyzaca Atyzaca. l. Spquina spquina.

Amigo honesto = Guaque. l. hisque atyzyn mague.

A mi vista, id est, viendolo yo = Zupqua fihistana. l. Zubana.
Vistelo tu ir = muban anaoa? vel. mupqua fihistan anaoa?
l. muez mmistuas ana?

A mi vista, id est, à lo q.e me pareció à mi vista = Zupquachieca.

A la vista humana = Muysca opquachieca.

Amontonar = Asan Asan. l. Agyn agyn zebquysqua. l. Zeb-
chunos Zebquysqua. l. Zebchunoasuca. l. Zeguatosuca.

A montones = Achonuca[2] .

Amortecerse, desmayarse = Ys muynyque cha bgasqua. l. Zegas-
qua
. l. Chahas amuynsuca.

Ampollarse una cosa, ó avexigarse = Siez yquy agahazysuca.

Ambos = tamca. l. tamquen uca. l. bozen uca.

Anca = Gypqua.

Ancha cosa = Afihistague. Pero del anchor de la Ygl.a casa, o
de qualq.r cosa q.e tiene hueco, no se dice sino - Atyegue.

Andar = Ynynsuca.

Andar por tras mugeres el deshonesto = fuch oque zemisqua.

Andar, hoc est, al talle q.e decimos por ay anda = isynsuca. Por
ay anda = As asyne.

Andar sobre un pie = Zecoquyngosqua.

Andar descaminado = Zinquynsuca. l. ienzas inasqua. l. ien-
zas zemisqua.

Angosto = Atyeza. l. Afihistaza. l. Afihista magueza, confor-
me lo q.e está dicho de lo ancho.

Animoso = Atyhyba cuhumn mague.

Animar à otro = Apquyquy cuhumque bgasqua. l. Apuyquy
Zebcuhumysuca. Neutros correlativos de estos = Apquyquy
cuhumac agasqua, Apuyquy acuhumynsuca.

Anoche prima noche = Zasca.



Referencias

  1. Realizada manualmente por Diego F. Gómez.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido Achunoca.